Το τουριστικό Μαυροχώρι της ιστορίας και του πολιτισμού

Το τουριστικό Μαυροχώρι της ιστορίας και του πολιτισμού

Το Μαυροχώρι είναι οικισμός του Δήμου Καστοριάς, της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς. Βρίσκεται στην ανατολική ακτή της λίμνης Ορεστιάδας απέναντι από την πόλη της Καστοριάς. Είναι ενωμένο οικιστικά με τη βορειότερη Πολυκάρπη με την οποία χωρίζεται από τον ποταμό Ξηροπόταμο. Σύμφωνα με την απογραφή του έτους 2011 στον οικισμό κατοικούν 1.408 άνθρωποι.

Σε παραλίμνιο σημείο του οικισμού μεταφέρθηκε κάποτε μεγάλη εμποροπανήγυρη που τελούνταν παλαιότερα είτε στην πόλη της Καστοριάς, είτε στη Διοκλητιανούπολη, είτε ανατολικότερα στην Κλεισούρα. Η εμποροπανήγυρη που λάμβανε χώρα στις 25 Σεπτεμβρίου, στο Μαυροχώρι ξεκίνησε από τον 9ο αιώνα με την ονομασία “Πανηγύρι του Δόβερου”.

Το χωριό υπάρχει ήδη από το 1380. Στα τέλη του 15ου αιώνα το χωριό εμφανίζεται ως “Μαύροβο” με πληθυσμό 178 οικογένειες, περίπου 1.780 άνθρωποι. Η περιοχή «Τσιφλίκι» όπου υφίσταται έως σήμερα το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής ήταν το επίνειο για την Καστοριά, όταν δεν υπήρχαν κατασκευασμένοι δρόμοι στην περιοχή. Για την ασφαλή μετάβαση μέσω προσευχής, από την φουρτουνιασμένη ενίοτε λίμνη του χειμώνα, ανεγέρθηκε πλησίον του Ιερού Ναού Αγίας Παρασκευής, το δεύτερο εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών.

Το 18ο αιώνα, η εμποροπανήγυρη του Μαυρόβου ήταν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβαινε στην προεπαναστατική Ελλάδα. Οι κάτοικοι του ήταν κυρίως χριστιανοί και δευτερευόντως μουσουλμάνοι, ενώ λειτουργούσε ελληνικό και οθωμανικό σχολείο. Οι χριστιανοί συμμετείχαν στο Μακεδονικό Αγώνα. Κυριότεροι Μαυροβινοί Μακεδονομάχοι ήταν ο οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Παπασταύρου Μαυρομμάτης, ο Χρυσός Μπίβουλας, ο Θωμάς Ράντζος και ο Κωνσταντίνος Ταραβάνης. Αγωνιστές πατριώτες, που πολέμησαν μαζί με τον ήρωα Παύλο Μελά. Μετά τη συνθήκη της Λωζάνης οι μουσουλμάνοι κάτοικοι του χωριού προσέφυγαν στην Τουρκία, ενώ στο Μαύροβο εγκαταστάθηκαν και ορισμένες οικογένειες Ελλήνων προσφύγων.

Σήμερα το Μαυροχώρι αποτελεί τουριστικό προορισμό για ήσυχες διακοπές στη λίμνη της Καστοριάς. Η εμποροπανήγυρη έχει ατονίσει, ωστόσο πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις στις 15 Αυγούστου «Κοιμήσεως της Παναγίας» όπου εορτάζει η παρακείμενη ανάντι Ιερά Μονή της Παναγίας της Μαυριώτισσας, συνεπωνυμίας του χωριού, που κτίστηκε από τον στρατηγό Γεώργιο Παλαιολόγο σε ανάμνηση της νίκης κατά των Νορμανδών το 1083.

Στο χωριό λειτουργεί ο Ναυτικός Όμιλος Μαυροχωρίου. Εδρεύει στην ανατολική είσοδο του οικισμού, σε γραφικό κανάλι, με απεραντοσύνη θέας στον ορίζοντα. Ακόμη το νέο καταπληκτικό «Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Λαογραφίας και Προϊστορίας» που δημιούργησε στο Μαυροχώρι Καστοριάς ο γνωστός δάσκαλος και ταλαντούχος καλλιτέχνης Δημήτρης Παναγιωτίδης, μαζί με την εξίσου ταλαντούχα σύζυγο του κ. Φανή, αποτελεί κόσμημα για το Μαυροχώρι και γενικότερα για την Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς.

Το Μουσείο βρίσκεται πλησίον της πλατείας του Μαυροχωρίου, επί της κεντρικής οδού, στα «Μαυρομματάδικα». Συγκροτείται από δύο μεγάλα και νεόδμητα κτίρια, τοπικής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής. Το καθένα εξ’ αυτών αποτελείται από τρεις ορόφους, που έχουν εντός τους πάμπολλα, ποικίλα κι ενδιαφέροντα εκθέματα. Εντυπωσιακή είναι η αναπαράσταση του παραδοσιακού γάμου με τα κέρινα ομοιώματα του γαμπρού, της νύφης, του παπά, της μουσικής κομπανίας, του φωτογράφου. Εξίσου εντυπωσιακές είναι οι κέρινες μορφές των προϊστορικών ανθρώπων, που κατοικούσαν πριν χιλιάδες χρόνια και ψάρευαν στη λίμνη της Καστοριάς.

Ανάμεσα στα δύο κτίρια του Μουσείου υπάρχει μεγάλη τετράγωνη αυλή, που έχει ολόγυρα αναπαραστάσεις μαγαζιών της παλαιάς εποχής, μαζί με τα κέρινα ομοιώματα των επαγγελματιών που τα στελέχωναν και τα λειτουργούσαν. Διακρίνεται το κουρείο με τον κουρέα του, το τσαγκαράδικο με τον τσαγκάρη, το καροποιείο με τον καροποιό, ο ψαράς με τα δίχτυα του…

Γιώργος Πετκανάς

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.