Ανακαλύπτω τον τόπο μου και τους θησαυρούς του: Κορέστεια, Κρανιώνας

Ανακαλύπτω τον τόπο μου και τους θησαυρούς του: Κορέστεια, Κρανιώνας

 

Ο Κρανιώνας ως Τοπική Κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Κορεστείων, ανήκει στον Δήμο Καστοριάς, της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, που βρίσκεται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα «Καλλικράτης». Η επίσημη ονομασία είναι «ο Κρανιώνας». Έδρα του Δήμου είναι η Καστοριά και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο «Καποδίστριας» μέχρι το 2010 ο Κρανιώνας ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Κρανιώνος, του πρώην Δήμου Κορεστείων, του Νομού Καστοριάς. Ο Κρανιώνας έχει υψόμετρο 809 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και έχει 9 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή έτους 2011.

Το χωριό βρίσκεται στο κέντρο της κοιλάδας των Κορεστείων. Αποτελείται από δύο «μαχαλάδες» την Kάτω και την Πάνω Κρανιώνα που τους χωρίζει το ένα από τα δύο ποτάμια της λεκάνης που συμβάλλουν στην τοποθεσία «Σμέση» για να αποτελέσουν το βασικό βραχίονα του μεγαλύτερου ποταμού της Μακεδονίας, τον Αλιάκμονα. Εκκλησιαστικό κέντρο της περιοχής, κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Κόσμημα είναι, μέχρι και σήμερα, η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στην Πάνω Κρανιώνα που χτίστηκε πριν το 1864.

Τα είπανε «χωμάτινα χωριά» μίλησαν για αρχιτεκτονική από πηλό! Αρχιτεκτονική της λάσπης και του άχυρου. Τα χωριά με την χειροποίητη ψυχή! Ο λόγος για τα Κορέστεια που έχουν συγκεντρωθεί κυρίως στο Νέο Οικισμό του Γάβρου, αλλά άφησαν πίσω τους τα καφεκόκκινα απομεινάρια τους, να σβήνουν με αξιοπρέπεια…

Γιατί ούτε χαλάσματα από δύστροπο μπετό βλέπουμε, ούτε λαμαρίνες, ούτε σκουριασμένα σίδερα! Ο ψημένος πηλός, απ’ τον οποίο γίνονταν τα πλιθιά λειώνει με τη βροχή κι ισοπεδώνεται στο χρόνο… Η Κρανιώνα έχει την πολυτέλεια να χωρίζεται …σε πάνω και …κάτω! Έρημες τώρα και οι δύο γειτονιές, ξαναζωντανεύουν, ιδίως ο λόφος γύρω από την εκκλησιά κάθε Αύγουστο, όταν οργανώνονται εκεί τόσο αξιόλογες συναυλίες, αφιερωμένες κάθε φορά σε μια κατηγορία τραγουδιού!

Αγροτοκτηνοτρόφοι οι κάτοικοι της Κρανιώνας, αστικοποιήθηκαν όταν μετοίκησαν στο Νέο Οικισμό, σταδιακά μετά το 1970 κι έγιναν γουνοποιοί κυρίως. Το ποτάμι που γλύφει τα πόδια της κάτω Κρανιώνας, συναντιέται με τον Λαδοπόταμο που έρχεται απ’ το Ανταρτικό και πιο ενισχυμένοι πλέον βρίσκουν τον Αλιάκμονα.

Αν παρατηρήσει κάποιος τα σπίτια της Κρανιώνας θα δει τη σοφή διάταξη των χώρων και τη χρησιμότητα τους. Όλα να έχουν την ημιυπαίθρια σάλα, το πλακόστρωτο ισόγειο με τα βοηθητικά δωματιάκια, τον ενσωματωμένο σταύλο, την ξύλινη σκάλα για τον όροφο και τα σανιδένια πατώματα των πάνω δωματίων! Πλήρως υγιεινή διαμονή! Όλα τα σπίτια βλέπουν στο ποτάμι και στον κάμπο! Και μακριά στο Μάλι Μάδι, απ’ όπου έφερναν οι κάτοικοι το τσάι του βουνού για τους χειμώνες τους.

Ο μεγάλος πέτρινος Ιερός Ναός της Αγίας Παρασκευής δεσπόζει στα λοιπά «αρχιτεκτονήματα» με το τετράγωνο καμπαναριό του και το ασβεστοκονίαμα που έχει πια παλιοκαιρίσει. Το εξαιρετικό του τέμπλο με τρεις σειρές εικόνων είναι αριστουργηματικό, όπως και το δεσποτικό και τα άλλα κομψοτεχνημένα μέρη του Ιερού Ναού. Το κόκκινο χρώμα των τοίχων και των κεραμιδιών κάνουν αρμονική αντίθεση με το καταπράσινο τοπίο και γοητεύουν, ενώ τα πορτοπαράθυρα που λείπουν, δείχνουνε πως δεν μένουν πια άνθρωποι εδώ.

Οι συναυλίες που ξαναζωντανεύουν για λίγο την Κρανιώνα, ξεκίνησαν το 1999 κι αποτελούν πλέον αξιόλογο πολιτιστικό γεγονός για την περιοχή!

Γιώργος Πετκανάς

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

Φωτογραφία του Γιώργος Πετκανάς.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.