Πέρασε και δεν… ακούμπησε τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων ο Ιούλιος. Ο “παραδοσιακά” καλός μήνας για εισπράξεις από ασφαλιστικές εισφορές και φόρους, οι οποίοι αποδίδονται στα ταμεία ως κρατική επιχορήγηση, πήγε χαμένος, λόγω της αναταραχής που έφεραν στις οικονομικές συναλλαγές τα capital controls τα οποία επιβλήθηκαν από τις 29 Ιουνίου. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία της γενικής κυβέρνησης για τον προϋπολογισμό των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 2015, τα οποία δημοσίευσε χθες το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.

Σύμφωνα με το capital.gr, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί έχασαν σχεδόν 2 δις. ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές και μεταβιβάσεις του  κρατικού προϋπολογισμού στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου 20105 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι.

Πιο αναλυτικά, οι ασφαλιστικές εισφορές ήταν κατά 636 εκατ. ευρώ λιγότερες στο 7μηνο του 2015 σε σχέση με το 7μηνο του 2014, ενώ οι κρατικές μεταβιβάσεις ήταν κατά 1,340 δις. ευρώ λιγότερες συγκρίνοντας τες στις παραπάνω περιόδους.

Να σημειωθεί, πως η μείωση στα έσοδα από τις δύο βασικές χρηματοδότησης των ασφαλιστικών οργανισμών, τις ασφαλιστικές εισφορές και τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν εμφανίστηκε… ξαφνικά τον Ιούλιο, αλλά είχε ξεκινήσει ήδη από τον Ιανουάριο.

Ωστόσο, τον Ιούλιο, “παραδοσιακά” σημειωνόταν μία από τις καλύτερες επιδόσεις στις εισπράξεις των Ταμείων κλείνοντας “τρύπες” στον προϋπολογισμό τους, οι οποίες εμφανίζονταν κατά τη διάρκεια του έτους, σύμφωνα με παράγοντες του ΓΛΚ . Και αυτό γιατί κατά τους θερινούς μήνες και, κυρίως, τον Ιούλιο, καταβάλλονταν οι ασφαλιστικές εισφορές των εποχικών εργαζομένων που μαζικά έπιαναν δουλειά  στον τουριστικό τομέα της οικονομίας μετά τον Απρίλιο, αλλά και οι εισφορές του διμήνου Μαΐου – Ιουνίου στον ΟΑΕΕ.  Κάτι τέτοιο κάθε άλλο παρά έγινε φέτος, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.

Οι δύο παραπάνω μαζικές καταβολές εισφορές δεν “πάγωσαν” κατά τον περασμένο Ιούλιο.  Πολλοί εργοδότες προτίμησαν να καταβάλλουν εισφορές στα υποκαταστήματα του ΙΚΑ – παρά την πολιτική αβεβαιότητα που “χτύπησε” κόκκινο πριν και μετά το Δημοψήφισμα, υπό το φόβο “κουρέματος” των καταθέσεων.

Σε καμία περίπτωση, όμως, παραδέχονται υπηρεσιακοί παράγοντες στο Υπ. Εργασίας, οι καταβολές δεν ήταν εκείνες που θα έπρεπε να είναι αν εξελισσόταν κανονικά ο οικονομικός κύκλος χωρίς το κλίμα έντονης πολιτικής – οικονομικής αναστάτωσης  το οποίο οξυνόταν αρκετές εβδομάδες πριν τα capital controls και “ξέφυγε” μετά από αυτά και μέχρι τουλάχιστον τη συμφωνία της 12ης Ιουλίου μεταξύ της τότε κυβέρνησης και των δανειστών

Έτσι, το φετινό Ιούλιο, αποκορυφώθηκε η οικονομική – πολιτική αναστάτωση που ξεκίνησε από τα τέλη κιόλας του Δεκεμβρίου του 2014,  παγιώνοντας τη δραματική φετινή  πορεία των εσόδων των Ταμείων.

Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2015 προέβλεπε οριακή ..αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και μείωση 11% στην κρατική χρηματοδότηση. Τουναντίον, τον Ιούλιο,  η πτώση στις εισφορές έφτασε το 5,8% και η κρατική χρηματοδότηση μειώθηκε κατά 14,7% σε σχέση με πέρσι.

Εξάλλου, εντελώς στρεβλή είναι η εικόνα ” μείωσης” του ελλείμματος των ασφαλιστικών οργανισμών κατά τον περασμένο Ιούλιο, καθώς οφείλεται στη δραματική μείωση των δαπανών για παροχές ασθενείς αλλά και την παραπέρα αύξηση των ληξιπροθέσμων οφειλών προς τρίτους.

Το έλλειμμα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης έπεσε τον Ιούλιο του 2015 στα 460 εκατ. ευρώ από το 1 δις. ευρώ που ήταν τον Ιούνιο.

Και αυτό κυρίως γιατί οι δαπάνες για παροχές ασθενείας έπεσαν κατά 22,6% ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των ασφαλιστικών οργανισμών αυξήθηκαν κατά 4,7%. Πιο αναλυτικά οι παροχές ασθενείας μειώθηκαν κατά 219 εκατ. ευρώ στο 7μηνο του 2015 σε σχέση με το 7μηνο του 2014 (από τα 2,430 δισ. ευρώ στα 1,881 δισ. ευρώ). Μέχρι και  τον Ιούνιο του 2015, η πτώση των παροχών ασθενείας έφτανε  μόλις 11,5%. Έτσι, σε τριάντα μόλις μέρες, ο ρυθμός μείωσης των δαπανών για παροχές ασθενείας διπλασιάστηκε. Την ίδια στιγμή, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξήθηκαν κατά 117 εκατ. ευρώ, αγγίζοντας  πλέον τα 2,457 δισ. ευρώ (έναντι 2,340 δισ. ευρώ τον περασμένο Ιούνιο).

Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, πως στο 7μηνο του 2015 το συνάλλαγμα και οι καταθέσεις των ασφαλιστικών οργανισμών απόκτησαν αρνητικό πρόσημο (-1,590 δις. ευρώ) αντί του θετικού πρόσημου που είχαν στο 7μηνο του 2014 (1,638 δις. ευρώ).

Στο κόκκινο και τα κόκκινα δάνεια

Η επιβολή των capital controls άνοιξε τον ασκό του Αιόλου και πάνω στο μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα κόκκινα δάνεια. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα «Καθημερινή» το σύνολο των πιστωτικών ανοιγμάτων, που περιλαμβάνει και δάνεια που εμφανίζουν πολύ μεγάλες πιθανότητες να βρεθούν στο «κόκκινο» φθάνει το 45%. Στο τέλος Ιουνίου με την ανακοίνωση δηλαδή επιβολής των Capital Controls ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων ήταν στο 35% κατά τις εκτιμήσεις των ίδιων των τραπεζών.

Είναι ενδεικτικό πως ακόμα και συνεπείς δανειολήπτες που κατέβαλαν τις δόσεις τους κανονικά ξαφνικά τον Ιούλιο προχώρησαν σε στάση πληρωμών. Συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών προς την εφημερίδα αναφέρουν ότι τον συγκεκριμένο μήνα μόλις το 15% των ενήμερων δανειοληπτών πλήρωσαν τη δόση τους. Αυτό το ποσοστό ωστόσο αυξήθηκε σημαντικά τον Αύγουστο, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, φθάνοντας το 80%.

Κάτι που συνηγορεί στο ότι η άτυπη στάση πληρωμών ήταν αποτέλεσμα τόσο των πρακτικών δυσκολιών, καθώς οι τράπεζες δεν λειτουργούσαν για πολλές ημέρες τον Ιούλιο εξαιτίας της τραπεζικής αργίας, όσο και της αναστάτωσης που προκάλεσε η επιβολή των περιορισμών.

Σε κάθε περίπτωση οι πολίτες ήθελαν να δουν τι ακριβώς θα ισχύει με το νέο καθεστώς αλλά και την έκβαση των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης για την υπογραφή του νέου μνημονίου.

Το γεγονός ότι τον Αύγουστο επανέκαμψαν αρκετοί δανειολήπτες κρίνεται ως θετική εξέλιξη από τους τραπεζίτες, ειδικά καθώς ο συγκεκριμένος μήνας έχει ειδική βαρύτητα μιας και λόγω διακοπών πολλοί δανειολήπτες εξυπηρετούν με καθυστέρηση τις υποχρεώσεις τους.

Στο πλαίσιο αυτό, τραπεζικές πηγές που μίλησαν στην «Καθημερινή» εκτιμούν ότι τον Σεπτέμβριο η εικόνα θα βελτιωθεί περαιτέρω καθώς η υπογραφή του νέου μνημονίου και η δέσμευση των μεγάλων κομμάτων για την υλοποίηση του έχουν απομακρύνει την αβεβαιότητα και την ανησυχία.

Πιθανή θετική εξέλιξη σε αυτό το μέτωπο όμως δημιουργεί και μία συγκρατημένη αισιοδοξία στις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών ότι το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών θα διαμορφωθεί σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα των 25 δισ ευρώ που έχει προϋπολογιστεί στο τρίτο πρόγραμμα στήριξης. Γεγονός που θα καταστήσει πιο εύκολη την προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών στις αυξήσεις κεφαλαίου που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης.

Σε κάθε περίπτωση το ύψος των “κόκκινων” δανείων είναι πολύ μεγάλο και αποτελεί το υπ” αριθμόν ένα πρόβλημα για το τραπεζικό σύστημα. Και πρόκειται για ένα θέμα που συνδέεται άμεσα με την κατάσταση της οικονομίας.

  capital controls, Οικονομία, Ταμεία