Τον τρόπο ρύθμισης χρεών (σε έως 90 μηνιαίες δόσεις), για οφειλέτες που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς πτώχευσης, διευκρινίζει εγκύκλιος που εξέδωσε το ΙΚΑ.
Τονίζεται ότι πρέπει ο οφειλέτης να υποβάλλει σχετική αίτηση, η οποία εξετάζεται από αρμόδια Επιτροπή του ΙΚΑ εάν πρόκειται για χρέη έως 600.000 ευρώ, αλλιώς εξετάζεται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Στη ρύθμιση που θα προκύψει, μπορούν να υπάρξουν έως 90 μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής, ενώ από το εάν θα διαπιστωθεί ότι ο οφειλέτης είναι φτωχός, μπορεί να υπάρξει απαλλαγή του από την καταβολή μέρους ή όλων των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, αλλά και από πρόσθετα τέλη και πρόστιμα.
Η εγκύκλιος τονίζει ότι από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης για τη ρύθμιση, οι δόσεις δεν επιβαρύνονται με επιπλέον προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, εκτός εάν καθυστερήσει η καταβολή τους, οπότε επιβάλλεται επί του καθυστερούμενου ποσού προσαύξηση ίση με ποσοστό 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.
Η πρώτη δόση είναι καταβλητέα μέσα σε δύο μήνες από την ημερομηνία αποδοχής της ρύθμισης από τον οφειλέτη και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα καθενός από τους επόμενους μήνες. Η ρύθμιση τελεί υπό τη διαλυτική αίρεση της μη εμπρόθεσμης πληρωμής 3 συνεχών μηνιαίων δόσεων. Σε περίπτωση πλήρωσης της διαλυτικής αίρεσης, η ρύθμιση ανατρέπεται αυτοδίκαια, χωρίς δήλωση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/ ΚΕΑΟ, με συνέπεια να καθίσταται αμέσως απαιτητό το υπόλοιπο χρέος με το σύνολο των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής με τις οποίες επιβαρύνεται από τη βεβαίωσή του μέχρι την εξόφλησή του.
Πιο αναλυτικά η εγκύκλιος του ΙΚΑ πραγματοποιεί διαχωρισμό ανάμεσα σε πτωχούς και υπό εξυγίανση οφειλέτες. Ορίζει ότι για ποσά χρεών έως 600 χιλ. ευρώ τα πτωχευτικά χρέη των πτωχών οφειλετών του Δημοσίου που είναι βεβαιωμένα στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (Δ.Ο.Υ) και στα Τελωνεία μπορεί να ρυθμίζονται, ύστερα από αίτηση του υπόχρεου, με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών μετά από γνωμοδότηση της Επιτροπής του άρθρου 9 του ν. 2386/1996 (ΦΕΚ 43 Α’). Όμως για ποσά άνω των 600 χιλ. ευρώ το αίτημα εξετάζεται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.
Η ίδια δυνατότητα επεκτάθηκε και στους οφειλέτες που έχουν συνάψει συμφωνία συνδιαλλαγής ή εξυγίανσης, η οποία επικυρώθηκε δικαστικά κατά τις διατάξεις των άρθρων 99 και επόμενα του Πτωχευτικού Κώδικα (με το άρθρο 2 υποπαρ. Δ.1 παρ.9δ του Ν.4336/2015 (ΦΕΚ Α 94)). Προϋπόθεση είναι τα χρέη να μην ρυθμίζονται από τη συμφωνία συνδιαλλαγής και εξυγίανσης και να γεννήθηκαν ή να ανάγονται σε χρόνο πριν από τη δικαστική επικύρωσή της ανεξαρτήτως χρόνου βεβαίωσης.
Στην εγκύκλιο του ΙΚΑ επισημαίνεται ότι οι διατάξεις του ΚΕΔΕ, εφαρμόζονται και από το ΚΕΑΟ, για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών που διαβιβάζονται σε αυτό, σύμφωνα με το άρθρο 101 του Ν. 4172/2013 και τις διατάξεις της Φ.80000/οικ.25379/312/29-8-2013 απόφασης Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Για την εφαρμογή της διαδικασίας του άρθρου 62α του ΚΕΔΕ και στις ασφαλιστικές οφειλές, με το άρθρο 119 του Ν.4387/2016 συστήνεται Επιτροπή αρμόδια για τη γνωμοδότηση επί αιτημάτων ρύθμισης οφειλών προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/ ΚΕΑΟ πτωχών οφειλετών καθώς και υπό εξυγίανση οφειλετών, οι οποίοι εμπίπτουν στο πεδίο των διατάξεων του Ν.4336/2015.
Οι προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά για το παραδεκτό των αιτήσεων υπαγωγής στο πλαίσιο του άρθρου 62Α του ΝΔ 356/1974-ΚΕΔΕ είναι:
Α. Για πτωχούς οφειλέτες
α) Κατά το χρόνο εξέτασης της αίτησης ο οφειλέτης ή ο αιτών που ευθύνεται για την
πληρωμή χρεών άλλου, φυσικού ή νομικού προσώπου, (έστω και αν το τελευταίο δεν έχει κηρυχθεί σε κατάσταση πτώχευσης) να έχει κηρυχθεί και να βρίσκεται σε κατάσταση πτώχευσης.
β) Τα χρέη να είναι προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή και προς τρίτους μόνον εφόσον έχουν συμβεβαιωθεί με τα χρέη προς το Δημόσιο και ΦΚΑ.
γ) Τα χρέη να είναι πτωχευτικά, δηλαδή να έχουν βεβαιωθεί πριν από την κήρυξη του οφειλέτη σε κατάσταση πτώχευσης και να ανάγονται σε χρόνο πριν από την πτώχευση, ανεξάρτητα αν η βεβαίωσή τους έγινε μετά την κήρυξη σε πτώχευση
δ) Ο αιτών να μην έχει καταδικασθεί, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης πτώχευσης, για το αδίκημα της δόλιας χρεωκοπίας, ούτε να έχει ασκηθεί σε βάρος του ποινική δίωξη ή να εκκρεμεί ποινική δίκη για το αδίκημα αυτό.
Β. Για υπό εξυγίανση οφειλέτες
α) Οι οφειλέτες να έχουν συνάψει συμφωνία συνδιαλλαγής ή εξυγίανσης, η οποία επικυρώθηκε δικαστικά κατά τις διατάξεις των άρθρων 99 και επόμενα του Πτωχευτικού Κώδικα.
β) Τα χρέη να μην ρυθμίζονται από τη συμφωνία και να γεννήθηκαν ή να ανάγονται σε χρόνο πριν από τη δικαστική επικύρωσή της, ανεξαρτήτως χρόνου βεβαίωσης.
Κριτήρια αξιολόγησης της αίτησης
Α. Για πτωχούς οφειλέτες
Κατά την εξέταση των αιτήσεων για την αποδοχή ή μη της αίτησης ρύθμισης του πτωχού οφειλέτη—συνεκτιμώνται στοιχεία, που αφορούν στην προσωπική και οικονομική κατάσταση του οφειλέτη. Από τα στοιχεία αυτά, αποδεικνύεται η οικονομική αδυναμία άμεσης ή και εφάπαξ πληρωμής του συνόλου ή μέρους των χρεών του και στοιχείων από τα οποία αποδεικνύεται το επισφαλές ή μη της είσπραξης των απαιτήσεων του Ιδρύματος. Αυτά τα στοιχεία μπορούν να είναι τα ακόλουθα:
α) Η ύπαρξη κινητής ή ακίνητης περιουσίας του πτωχού, η αξία και τα τυχόν βάρη αυτής.
β) Η εν γένει οικονομική και επαγγελματική κατάσταση, η ηλικία, η κατάσταση της υγείας του πτωχού και των μελών της οικογένειας του.
γ) Οι προς τρίτους υποχρεώσεις του (υποχρέωση διατροφής, χρέη προς εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και ιδιώτες).
δ) Το ύψος και το είδος των χρεών (βασικού και προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής).
ε) Το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η διαδικασία της πτώχευσης, η ύπαρξη ή μη πτωχευτικής περιουσίας και η αξία αυτής, η αναγγελία ή μη άλλων πιστωτών, τα προνόμια και το ύψος των απαιτήσεων αυτών.
Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι δεν θα προωθούνται στην Επιτροπή για εξέταση αιτήματα περί ρύθμισης των πτωχευτικών χρεών όταν η πτώχευση έχει κηρυχθεί πρόσφατα. Θα πρέπει πρώτα να προχωρήσουν οι εργασίες της πτώχευσης ώστε να γνωρίζουμε τουλάχιστον το ύψος των πιστώσεων που επαληθεύτηκαν, τα τυχόν προνόμιά τους, το ύψος του ενεργητικού αλλά και το αποτέλεσμα των προσπαθειών του αρμοδίου ΚΕΑΟ για αναγκαστική είσπραξη.
Β. Για υπό εξυγίανση οφειλέτες
Κατά την εξέταση των αιτήσεων για την αποδοχή ή μη της αίτησης ρύθμισης του υπό εξυγίανση οφειλέτη συνεκτιμώνται στοιχεία όπως:
α) Ο αριθμός των δόσεων ρύθμισης της συμφωνίας εξυγίανσης που επικυρώθηκαν δικαστικά.
β) Το προφίλ του οφειλέτη, όπως αυτό θα αποτυπώνεται στις απόψεις του αρμόδιου Περ/κού ΚΕΑΟ. Ενδεικτικά αναφέρουμε καταβολή τρεχουσών εισφορών, τήρηση ενεργής ρύθμισης, καταβολή ποσών έναντι της οφειλής, κατασχέσεις επί της περιουσίας του οφειλέτη, συνυπευθυνότητα με άλλες οφειλέτιδες εταιρίες, υπεύθυνος της επιχείρησης που επέχει θέση υπευθύνου και σε άλλες εταιρίες με οφειλές προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
γ) Το ύψος της συνολικής οφειλής
Όροι ρύθμισης βάσει του άρθρου 62 Α του ΚΕΔΕ
• Η ρύθμιση μπορεί να αφορά είτε στην απαλλαγή του πτωχού οφειλέτη από την καταβολή μέρους ή όλων των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, των προσθέτων τελών και προστίμων με εφάπαξ καταβολή του υπολοίπου, είτε στην καταβολή του βασικού χρέους και των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, σε συνεχείς μηνιαίες δόσεις, είτε σε συνδυασμό και των δύο περιπτώσεων. Ως βασικό χρέος θεωρείται το σύνολο των βεβαιωμένων χρεών, όπως το ύψος τους έχει διαμορφωθεί κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης ρύθμισης, μετά και από τυχόν πληρωμή ή νόμιμη διαγραφή, χωρίς τις κατά το άρθρο 6 του ΚΕΔΕ, προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής.
• Ο αριθμός των μηνιαίων δόσεων δεν μπορεί να υπερβεί τις 90.
• Από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης για τη ρύθμιση, οι δόσεις δεν επιβαρύνονται με επιπλέον προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, εκτός εάν καθυστερήσει η καταβολή τους, οπότε επιβάλλεται επί του καθυστερούμενου ποσού προσαύξηση ίση με ποσοστό 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.
• Η πρώτη δόση είναι καταβλητέα μέσα σε δύο μήνες από την ημερομηνία αποδοχής της ρύθμισης από τον οφειλέτη και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα καθενός από τους επόμενους μήνες.
• Η ρύθμιση τελεί υπό τη διαλυτική αίρεση της μη εμπρόθεσμης πληρωμής 3 συνεχών μηνιαίων δόσεων. Σε περίπτωση πλήρωσης της διαλυτικής αίρεσης, η ρύθμιση ανατρέπεται αυτοδίκαια, χωρίς δήλωση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/ ΚΕΑΟ, με συνέπεια να καθίσταται αμέσως απαιτητό το υπόλοιπο χρέος με το σύνολο των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής με τις οποίες επιβαρύνεται από τη βεβαίωση του μέχρι την εξόφληση του.
Αποδοχή ρύθμισης
Η αποδοχή της ρύθμισης από τον πτωχό ή υπό εξυγίανση οφειλέτη γίνεται με ρητή, ανεπιφύλακτη και χωρίς όρους δήλωσή του που καταχωρίζεται στο σώμα της απόφασης για τη ρύθμιση και υπογράφεται από αυτόν παρουσία του προϊσταμένου της αρμόδιας υπηρεσίας ΚΕΑΟ μέσα σε ένα μήνα από την πρόσκληση του. Η αποδοχή της ρύθμισης αποτελεί αναγνώριση της ύπαρξης και του ύψους του παλαιού χρέους (βασικού και προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής).
Αναστολή παραγραφής
Από την ημέρα υποβολής της αίτησης ρύθμισης αναστέλλεται η παραγραφή των χρεών που υπάγονται σε αυτή. Η εν λόγω αναστολή λήγει με την πάροδο της προθεσμίας καταβολής της τελευταίας δόσης της ρύθμισης κατά τα οριζόμενα στην απόφαση της παραγράφου 1 του ΚΕΔΕ ή με την έκδοση απορριπτικής απόφασης επί της αίτησης ή με την έγγραφη άρνηση αποδοχής της ρύθμισης ή με την άπρακτη πάροδο της προθεσμίας για την αποδοχή αυτής, κατά περίπτωση. Η δε παραγραφή δεν συμπληρώνεται πριν από την πάροδο ενός έτους από το χρονικό σημείο λήξης της αναστολής.
Αίτηση – Δικαιολογητικά
Η αίτηση για ρύθμιση οφειλών σύμφωνα με τις διατάξεις του 62Α του ΚΕΔΕ υποβάλλεται στο αρμόδιο περιφερειακό ΚΕΑΟ συνοδευόμενη από τα απαραίτητα ανά κατηγορία οφειλέτη δικαιολογητικά και συγκεκριμένα:
α) Βεβαίωση της Εισαγγελίας της έδρας της επιχείρησης ότι δεν εκκρεμεί δίωξη για δόλια χρεωκοπία σε βάρος του.
β) Αντίγραφο ποινικού μητρώου για γενική χρήση (αυτεπάγγελτη αναζήτηση).
γ) Αντίγραφα δηλώσεων Ε1, Ε2, Ε9, Ε3, Φ010 των τελευταίων 2 ετών. Το ΙΚΑ σημειώνει ότι σε πτωχεύσεις παλαιότερων ετών μπορούν να ζητηθούν από τα αρμόδια ΚΕΑΟ αντίγραφα δηλώσεων οποιασδήποτε χρονικής περιόδου.
δ1) Για πτωχούς οφειλέτες: πιστοποιητικό πορείας πτώχευσης από το αρμόδιο Πρωτοδικείο.
δ2) Για υπό εξυγίανση οφειλέτες: αντίγραφο δικαστικής απόφασης περί επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης, αντίγραφο της συμφωνίας εξυγίανσης υπογεγραμμένη από το 60% και άνω των πιστωτών και αντίγραφο του επιχειρηματικού σχεδίου (business plan).
Στις περιπτώσεις αιτήσεων ρύθμισης οφειλών ομορρύθμων ή ετερορρύθμων εταιριών θα πρέπει να αναζητούνται στοιχεία οικονομικής και περιουσιακής κατάστασης όλων των ευθυνόμενων προσωπικώς, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με την εταιρία ομορρύθμων μελών.
Στις περιπτώσεις αιτήσεων ρύθμισης οφειλών ΕΠΕ ή ΑΕ θα πρέπει να αναζητούνται στοιχεία οικονομικής και περιουσιακής κατάστασης των ευθυνόμενων, για ορισμένα χρέη, προσωπικώς, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με το Νομικό Πρόσωπο, Διαχειριστών ή Διευθυνόντων Συμβούλων.
Ενέργειες υπηρεσιών ΚΕΑΟ
1. To αρμόδιο περιφερειακό ΚΕΑΟ εξετάζει τις αιτήσεις, ελέγχει την πληρότητα των δικαιολογητικών και υποβάλλει απόψεις στην κεντρική υπηρεσία, αξιολογώντας και συνεκτιμώντας τα στοιχεία που αναφέρονται στο Γ36/04/150/16- 3-2016 έγγραφο του ΙΚΑ για τους υπό εξυγίανση οφειλέτες και κατά περίπτωση για τους πτωχούς.
2. Ο πλήρης φάκελος του οφειλέτη με το σύνολο των δικαιολογητικών και τις απόψεις του Περ/κού ΚΕΑΟ, αποστέλλεται στην Κεντρική Υπηρεσία ΚΕΑΟ για περαιτέρω ενέργειες.
3. Η Κεντρική Υπηρεσία ΚΕΑΟ μελετά τον φάκελο του οφειλέτη και εισηγείται προς την Επιτροπή του άρθρου 119 του Ν. 4387/2016 ως προς την εν όλω ή εν μέρει αποδοχή της αίτησης ή ως προς την απόρριψή της.
4. Η Επιτροπή συνεδριάζει, εξετάζει τις σχετικές αιτήσεις, γνωμοδοτεί επ’ αυτών και εκδίδει Πρακτικό Συνεδριάσεως.
5. Το Πρακτικό Συνεδριάσεως της Επιτροπής διαβιβάζεται στον Διοικητή του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ, ο οποίος υπογράφει επί του Πρακτικού, εφόσον συμφωνεί με τη γνωμοδότηση της Επιτροπής και εγκρίνει τους τιθέμενους όρους.
6. Το Πρακτικό διαβιβάζεται στο αρμόδιο ΚΕΑΟ, από το οποίο καλείται αμέσως ο πτωχός ή υπό εξυγίανση οφειλέτης για ενημέρωσή του επί των όρων του Πρακτικού.
7. Το αρμόδιο ΚΕΑΟ εκδίδει απόφαση ρύθμισης σύμφωνα με τους όρους του Πρακτικού της Επιτροπής, την οποία κοινοποιεί στον οφειλέτη. Ο οφειλέτης μέσα σε ένα μήνα από την πρόσκλησή του θα πρέπει να αποδεχτεί τη ρύθμιση με ρητή ανεπιφύλακτη και χωρίς όρους δήλωσή του, που καταχωρίζεται στο σώμα της απόφασης ρύθμισης και υπογράφεται από αυτόν παρουσία του Προϊσταμένου του Περ/κού ΚΕΑΟ. Η αποδοχή της ρύθμισης αποτελεί αναγνώριση της ύπαρξης και του ύψους του παλαιού χρέους (βασικού και προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής).
8. Ο οφειλέτης καταβάλλει τις δόσεις της ρύθμισης των χρεών του, σύμφωνα με τους όρους που έχει προηγουμένως αποδεχτεί.
Επισημαίνεται ότι για τους οφειλέτες ΙΚΑ-ΕΤΑΜ που δεν έχουν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ, οι αιτήσεις θα υποβάλλονται στις αρμόδιες ταμειακές υπηρεσίες και θα προωθούνται στη Διεύθυνση Ασφάλισης και Εσόδων.
Θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την πτωχευτική διαδικασία
Με αφορμή την παροχή οδηγιών για τη διαχείριση αιτημάτων πτωχών ή υπό εξυγίανση οφειλετών για ρύθμιση οφειλών σύμφωνα με τις διατάξεις του 62α του ΝΔ 356/1974, το ΙΚΑ στην εγκύκλιό του, υπενθυμίζει τα σημαντικότερα σημεία του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου αναφορικά με την πτωχευτική διαδικασία.
Βασικά νομοθετήματα
Νέος Πτωχευτικός Κώδικας Ν.3588/10-07-2007 ΦΕΚ 153 που ισχύει από 16/09/2007, όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις των κάτωθι νομών:
• Ν.4336/2015 αρ. 2 παρ. Γ- υποπαρ. Γ3 που ισχύει από 19/08/2015
• Ν.4013/2011 άρθ. 12
• Ν.4072/2012 άρθ. 234
• Ν.4075/2012 άρθ. 24
Οι ρυθμίσεις του Πτωχευτικού Κώδικα εφαρμόζονται μόνο στις πτωχευτικές διαδικασίες που αρχίζουν μετά την έναρξη ισχύος του, την 16/09/2007, δηλαδή σε εκείνες όπου η αίτηση για κήρυξη της πτώχευσης έχει υποβληθεί στο Πτωχευτικό Δικαστήριο μετά την παραπάνω ημερομηνία (αρθ. 182 παρ. 1). Οι αιτήσεις που υποβλήθηκαν πριν από την ημερομηνία αυτή, εξακολουθούν να διέπονται από το προϊσχύον καθεστώς.
Η κήρυξη της Πτώχευσης
Σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης που αδυνατεί να εκπληρώνει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του κατά τρόπο γενικό και μόνιμο (παύση πληρωμών) και μπορεί ο ίδιος να αιτηθεί την κήρυξή του σε πτώχευση (άρθ. 3). Επίσης σε πτώχευση κηρύσσεται οφειλέτης με αίτηση πιστωτή έχοντας έννομο συμφέρον καθώς και με αίτηση του αρμόδιου Εισαγγελέα Πρωτοδικών αν δικαιολογείται λόγος Δημοσίου συμφέροντος (άρθ. 5).
Αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο για την κήρυξη της πτώχευσης είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο στην Περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των συμφερόντων του (άρθ. 4) και σύμφωνα με το άρθρο 6, το πτωχευτικό δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση εάν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις και εάν αποδειχθεί ότι ασκείται καταχρηστικά. Η πτώχευση αποσκοπεί στην συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών.
Απόφαση Πτώχευσης (άρθ.7) & Δημοσιότητα Πτώχευσης (άρθ. 8)
Με την απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση, το πτωχευτικό δικαστήριο ορίζει εισηγητή δικαστή, σύνδικο της πτώχευσης και διατάσσει την σφράγιση της πτωχευτικής περιουσίας. Ορίζει ημερομηνία και τόπο συνέλευσης των πιστωτών για την εκλογή Επιτροπής Πιστωτών και ημερομηνία σύγκλησης συνέλευσης των πιστωτών. Η ημερομηνία αυτή δεν πρέπει να απέχει περισσότερο από τέσσερις μήνες από την κήρυξη της πτώχευσης.
Προσδιορίζεται η ημέρα παύσης των πληρωμών, η οποία δεν μπορεί να απέχει πέραν της διετίας από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή σε περίπτωση θανάτου του οφειλέτη πέραν του έτους, πριν το θάνατο.
Ημέρα παύσης των πληρωμών, λογίζεται η ημέρα δημοσίευσης της απόφασης που κηρύσσει την πτώχευση (όταν ο οφειλέτης ζητήσει την πτώχευση λόγω επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης).
Περίληψη των αποφάσεων που κηρύσσουν την πτώχευση ή την ανακαλούν και κάθε άλλη πράξη που προβλέπεται στον παρόντα νόμο, δημοσιεύονται στο Δελτίο Δικαστικών Δημοσιεύσεων του Ταμείου Νομικών.
Σε κάθε Πρωτοδικείο στο γραφείο του εισηγητή, τηρείται Μητρώο Πτωχεύσεων, στο οποίο εγγράφονται τα ονόματα που κηρύχθηκαν σε πτώχευση. Στο Πρωτοδικείο Αθηνών τηρείται Γενικό Μητρώο, στο οποίο καταχωρούνται οι σχετικές μεταβολές για ολόκληρη τη χώρα.
Πτωχευτική Περιουσία
Η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξη της πτώχευσης οπουδήποτε κι αν βρίσκεται και δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν, η περιουσία που αποκτά μετά την κήρυξη της πτώχευσης (άρθ. 16).
Ο οφειλέτης από την κήρυξη της πτώχευσης στερείται αυτοδικαίως της διοίκησης της περιουσίας του, την οποία ασκεί μόνο ο σύνδικος (άρθ. 17), εκτός αν του ανατεθεί με απόφαση του πτωχευτικού δικαστηρίου (άρθ. 18).
Αναστολή λήψης αναγκαστικών μέτρων σε βάρος πτωχού οφειλέτη
Από την κήρυξη σε πτώχευση, αναστέλλονται όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πιστωτών κατά του οφειλέτη και απαγορεύεται η έναρξη – συνέχιση πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης ή η άσκηση – εκδίκαση ενδίκων μέσων (άρθ. 25). Αναστέλλονται επίσης ως προς τους ενέγγυους πιστωτές (άρθ. 26), για τα περιουσιακά στοιχεία που συνδέονται λειτουργικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα, έως την έγκριση σχεδίου Αναδιοργάνωσης (άρθ. 117) ή της συνέλευσης πιστωτών για την συνέχιση των εργασιών της πτώχευσης (άρθ. 84) και όχι πέραν των δέκα μηνών από την κήρυξη σε πτώχευση, με την παρέλευση των οποίων αυτή αυτοδικαίως αίρεται, εκτός αν αποφασιστεί η εκποίηση του συνόλου της επιχείρησης (άρθ. 84).
Το ΙΚΑ επισημαίνει ότι τα αρμόδια Περιφερειακά ΚΕΑΟ πρέπει να παρακολουθούν, όσο οι επιχειρήσεις είναι ενεργές και δεν έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους, να λαμβάνουν όλα τα προβλεπόμενα από το ΚΕΔΕ, αναγκαστικά μέτρα σε βάρος των επιχειρήσεων και των υπευθύνων αυτών, ώστε να διασφαλιστούν οι οφειλές (κατασχέσεις εις χείρας τρίτων, κατασχέσεις κινητής ή ακίνητης περιουσίας), ώστε να εξασφαλίζεται η προνομιακή ικανοποίηση του ΙΚΑ- ΕΤΑΜ ως ενυπόθηκου δανειστή (άρθ. 155).
Το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εξακολουθεί να επιβάλλει αναγκαστικά μέτρα εκτέλεσης, στην πτωχευτική ή μεταπτωχευτική περιουσία του οφειλέτη σύμφωνα με το άρθ. 62 παρ. 4 του ΚΕΔΕ, όταν η αίτηση της πτώχευσης είχε υποβληθεί πριν από τις 16/09/2007.
Συμβάσεις Εργασίας – Όργανα Της Πτώχευσης
Σύμφωνα με το άρθ. 34, με την κήρυξη της πτώχευσης δε λύεται η σύμβαση εργασίας. Ο σύνδικος μπορεί να λύσει την σύμβαση με καταγγελία και δεν απαιτείται η καταβολή αποζημίωσης.
Στην περίπτωση που, κατά το άρθ. 70, η έκθεση του συνδίκου προβλέπει βιωσιμότητα της επιχείρησης, ο σύνδικος, ο οφειλέτης και η επιτροπή πιστωτών ή και ο καθένας χωριστά, μπορούν να ζητήσουν από τον εισηγητή τη διατήρηση αναγκαίων θέσεων εργασίας, μέχρι την έγκριση ή απόρριψη, κατά το άρθ. 107, του σχεδίου αναδιοργάνωσης.
Οι απαιτήσεις των εργαζομένων από μισθούς, που γεννήθηκαν πριν από την κήρυξη της πτώχευσης, αποτελούν πτωχευτικές απαιτήσεις και οι εργαζόμενοι ικανοποιούνται ως πτωχευτικοί πιστωτές.
Το πτωχευτικό δικαστήριο (Πολυμελές Πρωτοδικείο), ο εισηγητής, ο σύνδικος, η συνέλευση πιστωτών και η επιτροπή πιστωτών, αποτελούν τα όργανα της πτώχευσης (άρθ. 52).
Το πτωχευτικό δικαστήριο κηρύσσει την πτώχευση του οφειλέτη και ασκεί την ανώτατη εποπτεία των εργασιών της.
Οι αποφάσεις του πτωχευτικού δικαστηρίου υπόκεινται σε ένδικα μέσα (ανακοπή ερημοδικίας, έφεση και αναίρεση, εκτός της απόφασης ορισμού ή αντικατάστασης εισηγητή ή συνδίκου (άρθ. 55).
Ανακοπή ασκείται από τον οφειλέτη ή οποιοδήποτε έχει έννομο συμφέρον, εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευσή της απόφασης στο ΔΔΔ του Ταμείου Νομικών (άρθ. 56), κατά της πτωχευτικής απόφασης ή της απόφασης που μεταβάλλει το χρόνο παύσης πληρωμών και απευθύνεται στον σύνδικο και στο αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο.
Ανάκληση Πτώχευσης (άρθ. 57)
Η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση, μπορεί να ανακληθεί μετά από αίτηση του οφειλέτη από το δικαστήριο που κήρυξε την πτώχευση. Εφόσον ικανοποιήθηκαν ή συναινούν οι πιστωτές. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί μέχρι την περάτωση της πτώχευσης κατά το άρθ.164. Η απόφαση ανάκλησης της πτώχευσης δημοσιεύεται στο ΔΔΔ και υπόκεινται σε Ανακοπή ερημοδικίας ή τριτανακοπη εντός τριάντα ημερών από την δημοσίευσή της.
Εισηγητής της Πτώχευσης
Εισηγητής ορίζεται Πρωτοδίκης που υπηρετεί στο Πρωτοδικείο, μεριμνά για το διορισμό συνδίκου, επιτηρεί τις εργασίες της πτώχευσης και επιβλέπει το έργο του συνδίκου (άρθ. 58-59).
Σύνδικος της Πτώχευσης
Σύνδικος διορίζεται δικηγόρος με πενταετή υπηρεσία και κατοικεί στην έδρα του πτωχευτικού δικαστηρίου. Εντός δύο ημερών από την ειδοποίησή του, δικαιούται να αποποιηθεί και δεν μπορεί να διορισθεί για τα επόμενα τρία έτη (άρθ. 63-64). Υποχρεούται να υποβάλλει στην συνέλευση πιστωτών, έκθεση με την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, τα αίτια της πτώχευσης, τις προοπτικές διατήρησης της επιχείρησης, τις δυνατότητες βιωσιμότητάς της και την υπαγωγή του οφειλέτη στο σχέδιο αναδιοργάνωσης. Η έκθεση γνωστοποιείται δέκα ημέρες πριν την συνέλευση των πιστωτών στον εισηγητή, στον οφειλέτη και στην επιτροπή των πιστωτών (άρθ. 70).
Το πτωχευτικό δικαστήριο με αίτηση του συνδίκου μπορεί να τον αντικαταστήσει και δεν μπορεί να διορισθεί σύνδικος για τα επόμενα τρία χρόνια (άρθ. 79).
Ευθύνεται δε έναντι της ομάδας των πιστωτών και του οφειλέτη, για κάθε ζημιά που προκάλεσε υπαιτίως στην πτωχευτική περιουσία, κατά παράβαση του παρόντα Κώδικα (άρθ. 80).
Αναγγελία σε Πτώχευση
Ο σύνδικος οφείλει να ενημερώσει εγγράφως όλους τους πιστωτές, να αναγγείλουν την απαίτησή τους (άρθ. 89).
Η προθεσμία της αναγγελίας των απαιτήσεων είναι ένας μήνας, σύμφωνα με το Ν. 4336/2015 παρ. 3 υποπαρ. Γ3 του άρθρου 2 και ισχύει από 19/08/2015 από τη δημοσίευση της απόφασης κήρυξης σε πτώχευση στο ΔΔΔ (άρθ. 90). Η προηγούμενη προθεσμία αναγγελίας των απαιτήσεων ήταν τρεις μήνες.
Εάν η αναγγελία είναι εκπρόθεσμη, μπορεί να ασκηθεί ανακοπή που στρέφεται κατά του συνδίκου, με έξοδα του πιστωτή, ώστε να μετάσχει στην επαλήθευση των απαιτήσεων. Η ανακοπή ασκείται μέχρι την τελευταία διανομή (άρθ. 92).
Η καταχώρηση των αποφάσεων πτώχευσης των οφειλετών μας και των αναγγελιών, διενεργούνται από την Κεντρική Υπηρεσία ΚΕΑΟ βάσει των Δελτίων Δικαστικών Δημοσιεύσεων (ηλεκτρονικά).
Οι αναγγελίες φέρουν μηχανογραφημένη αποτύπωση υπογραφής και σφραγίδας των αρμοδίων οργάνων των 21 Περιφερειακών Υπηρεσιών ΚΕΑΟ, εκτυπώνονται και επιδίδονται από το εκάστοτε Περιφερειακό ΚΕΑΟ. Ειδικότερα, για οφειλέτες Τοπικών Μονάδων, οι αναγγελίες διαβιβάζονται για επίδοση στην αρμόδια Τοπική Μονάδα. Αναλόγως του τόπου της έδρας του πτωχεύσαντος οφειλέτη, οι αναγγελίες επιδίδονται από την, κατά τόπο, αρμόδια Υπηρεσία στο οικείο Πολυμελές Πρωτοδικείο (στο γραμματέα πτωχεύσεων), με υπάλληλο της Υπηρεσίας και στον σύνδικο, με αποδεικτικό παραλαβής (άρθ. 91). Ο φάκελος της πτώχευσης που περιλαμβάνει την απόφαση πτώχευσης, το αντίγραφο αναγγελίας, τα αποδεικτικά επίδοσής τους και όποια άλλα στοιχεία αφορούν την πτώχευση, τηρείται στο αρμόδιο Περιφερειακό ΚΕΑΟ, τόσο για τους οφειλέτες της περιοχής αρμοδιότητάς του όσο και των Τοπικών Μονάδων που υπάγονται σε αυτό. Σε τακτά χρονικά διαστήματα να διενεργούνται έλεγχοι στις μερίδες που τηρούνται στα Πρωτοδικεία (Τμήμα Πτωχεύσεων) για ενημέρωση της Υπηρεσίας, ως προς την πορεία της πτώχευσης.
Επαλήθευση Απαιτήσεων
Η επαλήθευση των απαιτήσεων διενεργείται από τον σύνδικο, ενώπιον του εισηγητή και αρχίζει τρεις ημέρες μετά από την πάροδο της προθεσμίας της αναγγελίας. Η προθεσμία των επαληθεύσεων ορίζεται από τον εισηγητή και δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα μήνα, μπορεί δε να παραταθεί από τον εισηγητή για δύο επιπλέον μήνες. Την έκθεση συντάσσει ο εισηγητής και αναρτάται για δέκα μέρες στα γραφεία του (άρθ. 93).
Αντιρρήσεις κατά της διαδικασίας της επαλήθευσης των απαιτήσεων, προβάλλουν ο οφειλέτης, ο σύνδικος, καθώς και οι πιστωτές εντός δέκα ημερών από την ολοκλήρωση των επαληθεύσεων. Κατά της απόφασης του δικαστηρίου, επιτρέπεται μόνο έφεση (αρθ. 95).
Σχέδιο Αναδιοργάνωσης
Ο οφειλέτης και ο σύνδικος δικαιούνται να υποβάλλουν στο πτωχευτικό δικαστήριο, σχέδιο για τη διάσωση της επιχείρησης, την αξιοποίηση αλλά και τη διανομή της πτωχευτικής περιουσίας καθώς και την ευθύνη του οφειλέτη μετά την περάτωση της
πτωχευτικής διαδικασίας. Το σχέδιο αναδιοργάνωσης υποβάλλεται συγχρόνως με την αίτηση κήρυξης του οφειλέτη σε πτώχευση, ή μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών από την κήρυξη σε πτώχευση (άρθ. 107-108).
Από την τελεσιδικία της απόφασης που επικυρώνει το σχέδιο, ο οφειλέτης αναλαμβάνει τη διοίκηση της περιουσίας του με σκοπό την εκπλήρωση των όρων του σχεδίου (άρθ. 125).
Εάν ακυρωθεί το σχέδιο (άρθ. 127, 128) οι πιστωτές αναλαμβάνουν αυτοδικαίως τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα κατά του οφειλέτη.
Εφόσον δεν έχει επιτευχθεί η αποδοχή ή η επικύρωση του σχεδίου αναδιοργάνωσης της επιχείρησης του οφειλέτη, η πτώχευση βρίσκεται στο στάδιο της ένωσης των πιστωτών, όπου ο σύνδικος προβαίνει στη ρευστοποίηση του ενεργητικού της περιουσίας του οφειλέτη και στη διανομή του προϊόντος αυτής στους πιστωτές, οι οποίοι έχουν αναγγείλει τις απαιτήσεις τους (άρθ. 132).
Στην περίπτωση της εκποίησης δια πλειστηριασμού (διενεργείται όπως όλοι οι πλειστηριασμοί σύμφωνα με τις διατάξεις του ΝΔ 356/1974 ΚΕΔΕ, ο επισπεύδων (σύνδικος ή πιστωτής) υποχρεούται επί ποινή ακυρότητας να κοινοποιήσει το πρόγραμμα πλειστηριασμού στους αναγγελθέντες ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και Δημόσιο (άρθ.54 ΚΕΔΕ), όπως προβλέπεται στο άρθ. 62 του ΚΕΔΕ, στην παρ. 2 του οποίου προστίθεται το εδάφιο τρίτο με την παρ. 1 του άρθ. 37 του Ν. 2214/1994, το οποίο προβλέπει κοινοποίηση του προγράμματος πλειστηριασμού και της (υποχρεωτικά συνημμένης) πρόσφατης έκθεσης εκτίμησης των εκποιουμένων.
Στην περίπτωση της απευθείας εκποίησης πτωχευτικής περιουσίας, ο σύνδικος υποχρεούται να γνωστοποιήσει την ημερομηνία αυτής όπως και το είδος και την αξία των εκποιουμένων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και στην αρμόδια Διεύθυνση Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών καθώς και στις αναγγελθείσες ΔΟΥ και Τελωνεία, τουλάχιστον είκοσι ημέρες πριν την ημερομηνία έναρξης της εκποίησης (παρ. 2 του άρθ. 37 του Ν. 2214/1994 με την οποία αντικαταστάθηκε η παρ. 4 του άρθ. 62 ΚΕΔΕ).
Το Δημόσιο και το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ επί πτωχεύσεως και πλειστηριασμού περιουσιακών στοιχείων, παραδεκτώς αναγγέλλεται απευθείας στον επί του πλειστηριασμού υπάλληλο και όχι μόνο διά του συνδίκου (άρθ. 54, 55, 62 του ΚΕΔΕ).
Ο σύνδικος, κατά το άρθ. 154 συντάσσει πίνακα διανομής του εκπλειστηριάσματος και μετά την αφαίρεση των δικαστικών εξόδων και την αντιμισθία του συνδίκου, ο Ασφαλιστικός Φορέας κατατάσσεται στην τέταρτη σειρά του Πίνακα Διανομής (άρθ. 2 παρ. Γ Υποπαρ. Γ3 του Ν. 4336/2015 μετά την τροποποίηση του άρθ. 19 παρ. 10 του Ν. 4055/2012 με τον οποίο είχε τροποποιηθεί το αρχικό 975 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ). Εντός δέκα ημερών από την επομένη της δημοσίευσης του πίνακα, οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον, μπορεί να ασκήσει ανακοπή.
Αν δεν ασκηθούν ανακοπές, ο σύνδικος διανέμει αμέσως το εκπλειστηρίασμα. Από την ημερομηνία επίδοσης του πίνακα στο Δημόσιο και στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής είναι τριάντα ημέρες (άρθ. 58 παρ. 4 ΚΕΔΕ). Τα Περιφερειακά ΚΕΑΟ οφείλουν, όταν γίνει η κοινοποίηση, άμεσα να τη διαβιβάζουν στη Νομική Υπηρεσία με όλα τα σχετικά έγγραφα, προκειμένου να ελεγχθεί η νομιμότητα του πίνακα για την άσκηση ή όχι ανακοπής.
Περάτωση Της Πτώχευσης
Σύμφωνα με τα άρθ. 164 και 170, οι λόγοι περάτωσης της πτώχευσης είναι οι κάτωθι:
1. Η τελεσίδικη επικύρωση του σχεδίου αναδιοργάνωσης (άρθ. 125).
2. Η εκποίηση όλων των στοιχείων του ενεργητικού της πτωχευτικής περιουσίας και η διανομή στους πιστωτές.
3. Η παύση των εργασιών της πτώχευσης. Αν οι εργασίες της πτώχευσης δεν μπορούν να εξακολουθήσουν λόγω έλλειψης των αναγκαίων χρημάτων, το πτωχευτικό δικαστήριο μετά από έκθεση του εισηγητή, μετά από αίτηση του συνδίκου ή οφειλέτη ή πιστωτή ή αυτεπαγγέλτως κηρύσσει την παύση των εργασιών της πτώχευσης. Οι πιστωτές αναλαμβάνουν τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα και παύει το λειτούργημα του συνδίκου.
4. Αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση η παρέλευση δέκα ετών από την έναρξη της ένωσης των πιστωτών ή η παρέλευση δεκαπέντε ετών από την κήρυξη της πτώχευσης.
Αν η πτώχευση περατώθηκε με απόφαση που κηρύσσει την παύση εργασιών της πτώχευσης λόγω έλλειψης χρημάτων (άρθ. 166), το πτωχευτικό δικαστήριο εκτιμώντας τα αίτια και τις συνθήκες της πτώχευσης, αποφαίνεται ότι ο οφειλέτης είναι συγγνωστός, αν αυτός είναι καλής πίστης και η πτώχευση δεν οφείλεται σε δόλιες ενέργειες του. Στην περίπτωση αυτή δεν προσωποκρατείται από τους πιστωτές της πτώχευσης, εκτός αν ειδικοί νόμοι ορίζουν διαφορετικά. Η απόφαση αυτή σημειώνεται στο Μητρώο Πτωχεύσεων και στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο.
Επισημαίνουμε οτι η παύση εργασιών της πτώχευσης, δεν προκαλουσε την περάτωση αυτής, κατά το προισχύον δίκαιο.
5. Η αποκατάσταση του πτωχού λόγω εξόφλησης όλων των πιστωτών.
Αποκατάσταση Οφειλέτη
Ο οφειλέτης φυσικό πρόσωπο αποκαθίσταται είτε μετά την πάροδο δεκαετίας από την κήρυξη της πτώχευσης, είτε αν εξόφλησε όλους τους πτωχευτικούς πιστωτές.
Ο οφειλέτης νομικό πρόσωπο αποκαθίσταται μόνο αν εξόφλησε όλους τους πτωχευτικούς πιστωτές.
Η αποκατάσταση κηρύσσεται με απόφαση πτωχευτικού δικαστηρίου, μετά από αίτηση του οφειλέτη ή σε περίπτωση θανάτου, των κληρονόμων του. Επιτρέπεται έφεση κατά της απόφασης εντός μηνός από τη δημοσίευση στο Δελτίο καθώς και τριτανακοπή από όποιον έχει έννομο συμφέρον.Εάν απορριφθεί,νέο αίτημα δεν μπορεί να υποβληθεί πριν την πάροδο ενός έτους, από τη δημοσίευση της απορριπτικής απόφασης (άρθ. 169).
Για τις εκκρεμείς αιτήσεις περί κήρυξης της πτώχευσης πριν από την 16/09/2007 έναρξη ισχύος του Πτωχευτικού Κώδικα Ν. 3588/2007, εξακολουθούν να διέπονται από το προϊσχύον δίκαιο (άρθ. 182 παρ. 2).
Κατ’ εξαίρεση η διάταξη του άρθ. 166 παρ. 3, σχετικά με την παύση των εργασιών, επέρχεται εφόσον έχει συμπληρωθεί εικοσαετία από την κήρυξη των πτωχεύσεων αυτών, καθώς περατώνεται η πτώχευση αυτοδικαίως οπότε αρχίζει νέος χρόνος παραγραφής.
Μεταβατικό δίκαιο
Ο παρών κώδικας εφαρμόζεται επί των διαδικασιών που αρχίζουν μετά την έναρξη ισχύος του, δηλαδή μετά την 16/09/2007 ( άρθ. 182).
Οι προϊσχύουσες διατάξεις εξακολουθούν να ισχύουν και να εφαρμόζονται επί των εκκρεμών διαδικασιών. Μέχρι την έκδοση της κατά το άρθρο 8 παρ. 3 υπουργικής Απόφασης, τα προβλεπόμενα στη διάταξη αυτή Μητρώα εξακολουθούν να τηρούνται σύμφωνα με τις ήδη ισχύουσες διατάξεις.
Οι διατάξεις του άρθρου 166 παρ. 3 εφαρμόζονται και επί εκκρεμών πτωχεύσεων, εφόσον από την κήρυξη της πτώχευσης παρήλθε διάστημα είκοσι (20) ετών.
Οι διατάξεις άλλων νόμων που παραπέμπουν σε άρθρα του καταργούμενου Τρίτου Βιβλίου του Εμπορικού Νόμου ή άλλων ρυθμίσεων πτωχευτικού δικαίου ή δικαίου εξυγίανσης επιχειρήσεων, από την έναρξη ισχύος του παρόντος πτωχευτικού κώδικα θεωρούνται ότι παραπέμπουν σε αντίστοιχες διατάξεις του.
Πηγή: http://www.dikaiologitika.gr/