Oι επιπτώσεις των ανεξέλεγκτων προσφυγικών ροών το 2015, με περισσότερους από 850.000 πρόσφυγες και μετανάστες να περνούν από τα παράλια της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα με προορισμό την υπόλοιπη Ευρώπη, αποτυπώνονται στη δραματική πτώση του τουρισμού που παρατηρείται φέτος στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

«Η πτώση στις αφίξεις μόνο τον Ιούλιο, στη Λέσβο, τη Σάμο και τη Χίο κυρίως κυμάνθηκε μεταξύ 36% έως και 62%. Αρκεί να σας πω ότι πάρα πολλές τουριστικές μονάδες εφέτος δεν πρόκειται να ανοίξουν καθόλου, ενώ άλλες ξεκίνησαν τη λειτουργία τους μόλις στις αρχές Ιουλίου, με συνέπεια το προσωπικό – που στον τουρισμό απασχολείται σε εποχική βάση – να μην προλαβαίνει να συγκεντρώσει τα απαραίτητα ένσημα, ώστε με τη λήξη της σεζόν να μπει στο ταμείο ανεργίας» ανέφερε στo «Π» η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου.

Οι συγκινητικές, μα και ταυτόχρονα αρνητικές, εικόνες από τις διασώσεις μισοπνιγμένων παιδιών από τους διασώστες και τους λιμενικούς, καθώς και από τα καραβάνια των προσφύγων που έφθαναν κατά χιλιάδες έως και τα μέσα του περασμένου Μαρτίου στις ακτές, αποτυπώθηκαν στις μνήμες των τουριστών, οι οποίοι αντί για τα καταγάλανα νερά του Αιγαίου έχουν επιλέξει, έως τώρα τουλάχιστον, εναλλακτικούς προορισμούς σε ανταγωνιστικές ως προς την Ελλάδα χώρες, όπως η Ισπανία.

«Αξιοσημείωτος και μοναδικός στον κόσμο ο ηρωισμός, η φιλοξενία και η αυταπάρνηση των Ελλήνων απέναντι στους πρόσφυγες, όμως αντιλαμβάνεστε και εσείς πως “υποδόρια” πέρασαν στο υποσυνείδητο των Ευρωπαίων οι δραματικές εικόνες τον περασμένο χειμώνα στο Αιγαίο, καθώς και τα διάφορα περιστατικά βίας και έντασης που σημειώθηκαν στους προσωρινούς προσφυγικούς καταυλισμούς. Είναι δύσκολο να πείσεις τον ξένο ότι οι 1.000 πρόσφυγες που βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στη Σάμο δεν πρόκειται να επηρεάσουν στο ελάχιστο τις καλοκαιρινές του διακοπές στο νησί. Ο άλλος σκέπτεται (και λογικό είναι): “Θα πάω εκεί που είναι γεμάτο με πρόσφυγες;”. Και θα προτιμήσει να πάει αλλού» υποστηρίζει ο δήμαρχος Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος.

Ο χειμώνας προμηνύεται εξαιρετικά δύσκολος για το πανέμορφο νησί της Ήρας, το ΑΕΠ του οποίου στηρίζεται κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό στην τουριστική κίνηση από το εξωτερικό, κυρίως από την Ιταλία και τη Μ. Βρετανία. Δύο χώρες που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά μείωσης των κρατήσεων, φέτος το καλοκαίρι.

«Αυτήν τη στιγμή η μείωση των αφίξεων στο νησί φθάνει στο 38%, εν συγκρίσει με το 2015. Αντιλαμβάνεστε και εσείς τι συνέπειες έχει αυτό για την τοπική κοινωνία της Σάμου, όπου η επιβίωση των μόνιμων κατοίκων του νησιού τον χειμώνα στηρίζεται κατά 75% στην τουριστική κίνηση του καλοκαιριού» υποστηρίζει ο Μιχάλης Αγγελόπουλος.

«Πλέον η προσοχή μας επικεντρώνεται στο τι μπορούμε να περισώσουμε για το ’16, στον εσωτερικό τουρισμό καθώς και σε κρατήσεις της τελευταίας στιγμής από το εξωτερικό και παράλληλα επιχειρούμε να διαφημίσουμε τις ομορφιές του τόπου μας, με ορίζοντα πια το καλοκαίρι του… ’17».

Σε μια προσπάθεια αναστροφής του αρνητικού κλίματος που έχει διαμορφωθεί, έξι δημοσιογράφοι και η διευθύντρια του γραφείου ΕΟΤ της Ιταλίας βρέθηκαν από 28 Ιουνίου μέχρι 1 Ιουλίου στη Σάμο.

Οι δημοσιογράφοι εκπροσωπούσαν την εφημερίδα «La Stampa», τα ειδησεογραφικά πρακτορεία ANSA και askanews και τρεις τουριστικές εφημερίδες.

Ο στόχος της επίσκεψης ήταν η ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος του νησιού και η δημιουργία της πεποίθησης ότι η Σάμος είναι ένας ασφαλής, γοητευτικός και γεμάτος Ιστορία και πολιτισμό προορισμός.

Η προσπάθεια φαίνεται πως απέδωσε καρπούς αφού η επίσκεψη συνοδεύτηκε από πολύ ευνοϊκά δημοσιεύματα για το νησί της Σάμου.

Χαρακτηριστικός είναι ο τίτλος του ρεπορτάζ στη καθημερινή πολιτική εφμημερίδα «La Stampa»: «Μετά τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, η μικρή γωνιά του παραδείσου στο Αιγαίο επιδιώκει την ανάκαμψη του τουρισμού, ύστερα από το “κύμα προσφύγων” των περασμένων μηνών».

To μεγάλο πρόβλημα όμως εξακολουθεί να παραμένει ο σχεδόν ανύπαρκτος σχεδιασμός της πολιτείας σχετικά με τη διαχείριση των περίπου 60.000 προσφύγων και μεταναστών, οι οποίοι παραμένουν από τα μέσα Μαρτίου εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα, μετά το οριστικό κλείσιμο των συνόρων στα Βαλκάνια και την άρνηση των περισσοτέρων εκ των κρατών – μελών της Ε.Ε. να εφαρμόσουν το Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης 160.000 προσφύγων από την Ιταλία και την Ελλάδα, που είχε συνυπογραφεί από τους «28», τον Οκτώβριο του 2015.

Η κατάσταση στα περισσότερα από τα 53 προσωρινά κέντρα φιλοξενίας, που ουσιαστικά έχουν μετατραπεί σε «ανοικτά κέντρα κράτησης», είναι τραγική, με περισσότερους από 55.000 πρόσφυγες και μετανάστες (57.069, σύμφωνα με την τελευταία επίσημη καταγραφή του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής) να διαμένουν κάτω από άθλιες συνθήκες διαμονής – σίτισης και με ελλιπή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Το σημαντικότερο πρόβλημα παρατηρείται στη διαδικασία της εξέτασης των αιτημάτων για τη χορήγηση ασύλου, που έχουν υποβάλει σχεδόν εννέα στους 10 πρόσφυγες, στα hotspot και τους προσωρινούς προσφυγικούς καταυλισμούς.

Όπως καταγγέλλουν τοπικοί φορείς των περιοχών που φιλοξενούν δομές και σχεδόν καθημερινά βρίσκονται αντιμέτωποι με εξεγέρσεις των εγκλωβισμένων και απελπισμένων προσφύγων και μεταναστών, αλλά και με τις αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, που δεν βλέπουν καμιά ενέργεια ή βούληση της πολιτείας να δώσει λύση στο πρόβλημα, η διαδικασία κινείται με «ρυθμό χελώνας».

«Μιλάμε για έναν μέσο όρο εβδομήντα αιτήσεων, που εξετάζονται από την Υπηρεσία Ασύλου σε καθημερινή βάση, όταν το σύνολο των αιτημάτων υπερβαίνει τις 8.500. Και από τον περασμένο Μάιο, οπότε και ξεκίνησε η διαδικασία, έχουν τελεσιδικήσει σε δευτεροβάθμιο επίπεδο μόλις 400 υποθέσεις εξέτασης φακέλων προσφύγων και μεταναστών. Με αυτόν τον ρυθμό θα φθάσουμε στα Χριστούγεννα και οι πρόσφυγες θα παραμένουν εγκλωβισμένοι στα hotspot, καταγγέλλει η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου.

Ανάμεσά τους χιλιάδες προσφυγόπουλα, πολλά από τα οποία έφθασαν στη χώρα μας είτε ασυνόδευτα είτε χάνοντας κατά τη διάρκεια του επικίνδυνου και επίπονου ταξιδιού τον έναν ή και τους δύο γονείς τους.

Υπολογίζεται ότι το 2015 υπέβαλαν αίτημα για τη χορήγηση ασύλου σε κάποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περισσότερα από 96.000 ασυνόδευτα «παιδιά του πολέμου». Αριθμός τετραπλάσιος από τον αντίστοιχο αριθμό παιδιών τα οποία έφθασαν χωρίς κανέναν συγγενή τους στην Ευρώπη το 2014.

Θύματα σωματεμπόρων, παιδόφιλων, κυκλωμάτων εμπορίας οργάνων, πολλά από τα οποία καταλήγουν στη επαιτεία, σε κάποια μεγαλούπολη, ή τα ίχνη τους χάνονται κατά τη διάρκεια του επικίνδυνου και επίπονου ταξιδιού. Προσφυγόπουλα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% έχουν αποδράσει από την εμφύλια κόλαση της Συρίας, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (25%) είναι παιδιά που έφθασαν μόνα τους στην Ευρώπη από το Αφγανιστάν και το Ιράκ.