Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
Αγαπητοί μου πατέρες,
Η μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων βρίσκεται και πάλι ενώπιόν μας. Τα μέγιστα και ύψιστα γεγονότα της θείας συγκαταβάσεως θα επιτρέψει και φέτος η φιλανθρωπία του Θεού να τα βιώσουμε μέσα στο λειτουργικό κλίμα της Αγίας μας Εκκλησίας. Ο Θεός προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση και γίνεται άνθρωπος, προκειμένου να σώσει τον άνθρωπο και να του χαρίσει την αιώνια Βασιλεία Του. Αυτό το ύψιστο γεγονός υπερβαίνει τα όρια της ανθρώπινης λογικής, γι αὐτό και παραμένει για όλους μας ανεξιχνίαστο μυστήριο.
Θα γράψει χαρακτηριστικά ο μέγας Ομολογητής της πίστεώς μας, ο Άγιος Μάξιμος : «Το μέγα της θείας ενανθρωπήσεως μυστήριον αεί μένει μυστήριον. Ο γαρ Θεός . . . υπέρ ανθρώπων, ως φιλάνθρωπος, εκ της των ανθρώπων ουσίας αληθώς άνθρωπος έγινε, το πως έγινε άνθρωπος μένει δια παντός ανερμήνευτο»1.
Και επειδή ο Χριστός έγινε άνθρωπος, οφείλουμε κι εμείς να σπουδάσουμε να γίνουμε Χριστιανοί. Αν αυτό θα πρέπει να ισχύει για τον κάθε βαπτισμένο και πιστεύοντα στον Χριστό, πολύ περισσότερο για τον καθένα από εμάς που είμαστε λειτουργοί και διάκονοι του Ιερού Θυσιαστηρίου.
Ποιός είναι ο Χριστιανός; Ας αφήσουμε τον θαυμαστό Ιεράρχη της Καισαρείας να μας απαριθμήσει κάποια από τα γνωρίσματα του Χριστιανού :
– Η πίστη που εκδηλώνεται με την αγάπη.
– Η κάθαρση από κάθε μολυσμό σαρκός και πνεύματος με το Αίμα του Ιησού Χριστού.
– Ο αγώνας με τον φόβο και την αγάπη του Χριστού για την κατάκτηση της αγιότητος.
– Το να μην έχει ρύπο η ρυτίδα ψυχική η κάτι παρόμοιο, αλλά να είναι άγιος και ακατηγόρητος και έτσι να τρώγει το Σώμα του Χριστού και να πίνει το Αίμα Του.
– Το περίσσευμα της αρετής σε κάθε εκδήλωση της ζωής.
– Η συνεχής πρόοδος στον προσωπικό αγιασμό.
– Η προς αλλήλους αγάπη, όπως μας αγάπησε ο Χριστός.
– Η εγρήγορση κάθε ώρα και στιγμή.
– Η ετοιμότητα του να ευαρεστεί τον Θεό με την συνεχή τελειοποίηση2.
Έχοντας αυτά υπόψη μας, αγαπητοί μου πατέρες, ας προσπαθήσουμε, έστω και την τελευταία στιγμή, να χαράξουμε νέα πορεία στην ζωή μας : πορεία ανοδική προς τον Ουρανό. Να αφήσουμε πίσω μας κάθε γήινη και υλική αλυσίδα που μας κρατά δεμένους στο κοσμικό φρόνημα, και με ανοιγμένα τα φτερά της πίστεως και της αγάπης να πετάξουμε, μαζί με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, την οικογένειά μας και το ποίμνιό μας, προς τον μοναδικό Σωτήρα και Λυτρωτή μας, τον Ιησού Χριστό, με τις πρεσβείες της Υπεραγίας Θεοτόκου και πάντων των Αγίων.
Μαζί με τα παραπάνω σας προτρέπω ως συμπρεσβύτερος αδελφός σας και τα κάτωθι:
1. Για να γιορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα θα πρέπει να καθαρθούμε πνευματικά, ψυχικά, να πλυθούμε μέσα στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως. “Καθαρτέον πρώτον και είτα τω καθαρώ προσομιλητέον”. Μετάνοια ειλικρινής ενώπιον του πνευματικού πατρός, που είναι ένας Κληρικός και ποτέ ένας λαϊκός η μία εικόνα, όπως κάνουν πολλοί και συμβουλεύουν ανάλογα και τούς Χριστιανούς μας. Στον Επίσκοπο εδόθη η χάρη “του δεσμείν τε και λύειν τα των ανθρώπων πταίσματα” και ο Επίσκοπος εν συνεχεία δίδει αυτήν την άδεια ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ στους Πρεσβυτέρους της Εκκλησίας.
Και στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως πρωτοστατούν και προσέρχονται με ταπείνωση πρώτοι οι Κληρικοί. Πως αλλιώς πλησιάζουμε την Αγία Τράπεζα; Πως πιάνουμε το πανακήρατο Σώμα του Χριστού; Πως κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων; Σας παρακαλώ, τα φετινά Χριστούγεννα να σημάνουν συναγερμό πνευματικής καθάρσεως. Να εξομολογηθούμε όλοι, να πάρουμε την άφεση των αμαρτιών μας, να φιλοξενήσουμε στον χώρο της καρδιάς μας τον νεογέννητο Κύριο.
2. Μόλις εμείς πετύχουμε την κάθαρση της καρδιάς, να ετοιμάσουμε εν συνεχεία και το ποίμνιό μας. Να προτρέψουμε τούς Χριστιανούς μας να εξομολογηθούν, να καθαρθούν και εν συνεχεία να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων. Έχουμε ευθύνη γι’ αυτό, και θα δώσουμε φρικτό λόγο στον Θεό για την ραθυμία που δείξαμε ως προς την πνευματική κατάσταση, την τροφοδοσία και την αναγέννηση του ποιμνίου μας.
Κατά την συγκεκριμένη ημέρα επισκέψεως του Πνευματικού, για την οποία πρέπει να είναι καλά ενημερωμένος ο λαός του Θεού, πρέπει και εσείς να είστε παρόντες στον Ναό με την κατάλληλη θέρμανση, και γενικά να φροντίσετε ως υπεύθυνος Εφημέριος για την απρόσκοπτη εξομολόγηση του ποιμνίου σας. Η αδιαφορία αποτελεί μέγιστο αμάρτημα με φοβερές συνέπειες. . . . .
3. Θα κληθούμε τις ημέρες αυτές, όπως και πάντοτε, να δώσουμε εξετάσεις στην εντολή της αγάπης. Οι αδελφοί μας που υποφέρουν χρειάζονται την βοήθειά μας. Γι’ αυτό λειτουργούν και υπάρχουν τα Φιλόπτωχα Ενοριακά Ταμεία και το Γενικό Φιλόπτωχο της Ιεράς Μητροπόλεως, για να ανακουφίζουν τον ανθρώπινο πόνο. Παρακαλείσθε θερμά να συμπαρασταθείτε με όλες τις δυνάμεις σας στους αδελφούς του Χριστού. Εάν δεν επαρκούν τα έσοδα του Ενοριακού Ταμείου η δεν υπάρχει Φιλόπτωχο Ταμείο, απευθυνθείτε στην Ιερά Μητρόπολη. Βοηθείστε τούς αδελφούς μας να κάνουν και αυτοί Χριστούγεννα. Δεν πρέπει να υπάρχει Χριστιανός στην Ενορία μας, που να στερηθεί ένα πιάτο φαγητό αυτήν την ημέρα.
4. Στον τομέα των Ιερών Ακολουθιών θα πρέπει να δείξουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να κάνουμε, δηλαδή, όλες τις Ιερές Ακολουθίες, όπως αυτές προβλέπονται από το Τυπικό της Εκκλησίας, με ιδιαίτερο ζήλο, με ιδιαίτερη αγάπη, “ζέον τω πνεύματι, τω Κυρίω δουλεύοντες”, κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου. Να καλύψουμε και να ικανοποιήσουμε τις λατρευτικές ανάγκες του ποιμνίου μας. Να ενδιαφερθούμε να τελέσουμε την Θεία Λειτουργία στις Ενορίες που δεν έχουν Ιερέα, καθώς και άλλες Ιερές Ακολουθίες. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε στρατιώτες του Χριστού, όπλο μας η προσευχή, οι Ιερές Ακολουθίες. Με αυτές κατεβάζουμε τον Θεό στην γη και ανεβάζουμε τον άνθρωπο στον Ουρανό.
Παρακαλώ προς τούτο θερμά• να μην παραλείψουμε ούτε μία Ακολουθία τις άγιες αυτές ημέρες, ακολουθώντας το Τυπικό της Εκκλησίας μας και, κυρίως, τις οδηγίες που σας έχουν δοθεί από την Ιερά Μητρόπολη για το Ιερό Δωδεκαήμερο.
5. Προκειμένου να προετοιμάσουμε κατάλληλα τον λαό μας προς υποδοχή για το μεγάλο γεγονός της ενανθρωπήσεως του Κυρίου μας, θα πρέπει να κάνουμε όλοι ανεξαιρέτως, και προς τούτο εντέλλεσθε, το ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΕΥΧΕΛΑΙΟΥ στους Ναούς μας τις παραμονές της μεγάλης εορτής (19,20,21,22 Δεκεμβρίου) προσκαλώντας προς τούτο και άλλους γείτονες Εφημερίους.
6. Καθαριότητα Ιερού Ναού, Ιερού Βήματος (Αγίας Τραπέζης, Ιερών Σκευών). Όπως, αγαπητοί μου πατέρες, θα προετοιμάσουμε το σπίτι μας για τις εορτές του Δωδεκαημέρου, κατά παρόμοιο τρόπο και μάλιστα με περισσότερη σπουδή, θα πρέπει να προετοιμάσουμε και τον Οίκο του Κυρίου. Συνεργοί και βοηθοί μας τα ευλαβή πρόσωπα της Ενορίας μας, γυναίκες και άνδρες, ενώ για το Ιερό Βήμα εμείς οι ίδιοι με ιδιαίτερη επιμέλεια, με φόβο Θεού. Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν Ναοί απεριποίητοι, Ιερό Βήμα – Αγία Τράπεζα – Ιερά Σκεύη σε ακαταστασία. ΠΡΟΣΟΧΗ: Παρακαλείσθε, αλλά και εντέλλεσθε προς τούτο.
7. Να προσέξουμε και την καθαριότητα των αμφίων μας. Μια καθαρή η και καινούργια ακόμη στολή, εάν έχει φθαρεί η προηγούμενη, μας προετοιμάζει κατάλληλα να σταθούμε όπως πρέπει στο Ιερό Θυσιαστήριο. Την ταπείνωσή μας δεν θα την δείξουμε με τα λερωμένα και τα φθαρμένα άμφια, αλλά με το ήθος και την συμπεριφορά μας. Προσοχή, ακόμη, και στην ενδυμασία μας, για να μην προκαλούμε τα ειρωνικά σχόλια αρκετών ανθρώπων, αλλά να οικοδομούμε τις συνειδήσεις τους.
8. Παρακαλώ θερμά για την δραστηριοποίηση όλων σας στον ΕΡΑΝΟ της ΑΓΑΠΗΣ. Θα πρέπει να δώσουμε όλοι μας το παρόν προσφέροντας αγάπη και στοργή στους αδελφούς μας Χριστιανούς.
9. Άφησα τελευταίο το πιο σπουδαίο και το πιο σημαντικό. Όπως ανέφερα και παραπάνω η πατρίδα μας βιώνει μία αληθινή τραγωδία και ο πονεμένος λαός μας ζει κάτω από δύσκολες συνθήκες αντιμετωπίζοντας καθημερινά πληθώρα προβλημάτων. Τώρα, πατέρες μου, δίνουμε εξετάσεις! Γι’ αυτό σας προτρέπω και πάλι πατρικά:
Α. Παρηγορείτε τον λαό μας.
Β. Ενισχύστε αυτούς που βρίσκονται σε απόγνωση και απελπισία.
Γ. Προσφέρετε την χάρη και την ευλογία του Θεού στον καθένα που σας ζητά βοήθεια.
Δ. Βρείτε αυτούς που έχουν ανάγκη και προσφέρετέ τους τα απαραίτητα, είτε από το Ενοριακό σας Φιλόπτωχο Ταμείο, είτε ενημερώνοντας την σχετικώς Ιερά Μητρόπολη.
Ε. Να φροντίσετε επισταμένως για τη νεολαία μας, βρίσκοντας τρόπους για να μεταδώσετε το φως του Χριστού.
ΣΤ. Προσευχηθείτε, προσευχηθείτε γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
Ζ. Πυκνώστε τις Ιερές Ακολουθίες (Θείες Λειτουργίες, Αγρυπνίες, Εσπερινούς, Αγιασμούς, Ευχέλαια, κ.α.), ζητώντας μ αυτόν τον τρόπο το έλεος του Θεού.
Όλα αυτά, αγαπητοί πατέρες, τα καταθέτω με εμπιστοσύνη στην δική σας αγάπη ως Επίσκοπος και πνευματικός σας πατέρας, αναμένοντας την δική σας ανταπόκριση.
Σας εύχομαι να έχετε την ευλογία του Θεού στη ζωή σας, στην οικογένειά σας, στην Ενορία σας και με υγεία και πνευματική προκοπή να γιορτάσουμε το μεγάλο και υπερφυές γεγονός της Θείας Επιφανείας.
1 Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, Κεφάλαια διάφορα θεολογικά τε και οικονομικά, εκατοντάς πρώτη, κεφ. ιβ , PG 90,1184.
2 Μεγάλου Βασιλείου, Ηθικά, όρος π , κεφ. κβ , PG 31,868-869.