Το Shapereader είναι ένα ρεπερτόριο από patterns με σκοπό να μεταφραστούν λέξεις και έννοιες σε ανάγλυφα σχήματα. Ξεκίνησε με πρωταρχικό σκοπό να αποδοθεί ένα έργο σε κόμικ για ένα αναγνωστικό κοινό τυφλών ή με προβλήματα στην όραση. Αν και απευθύνεται κυρίως σε άτομα αυτής τη κοινότητας, η εξέλιξή του επιτρέπει να γίνει προσβάσιμο και σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Το Shapereader χρηματοδοτήθηκε από το φινλανδικό ίδρυμα Koneen Saatio το 2013, στο πλαίσιο μιας πρόσκλησης για συμμετοχές με θέμα την τέχνη και την πολυγλωσσία.
«Ένας λόγος που σκέφτηκα να φτιάξω ένα κόμικ για τυφλούς είναι επειδή το Μπράιγ είναι γλώσσα προς εξαφάνιση, δεν χρησιμοποιείται, τουλάχιστον στη Φινλανδία, για την αναγνωστική απόλαυση, αλλά για πολύ βασικές χρήσεις πλέον, όπως η ανάγνωση πληροφοριών φαρμάκων, ο προσανατολισμός σε δημόσιους χώρους κ.ά.» μας λέει ο δημιουργός του Ilan Manouach.
Το Arctic Circle είναι το πρώτο αφηγηματικό έργο που σχεδιάστηκε με βάση το ρεπερτόριο σχημάτων του Shapereader και τη γραφή των τυφλών, το Μπράιγ.
Στις 57 σελίδες του ο Manouach αφηγείται την ιστορία δύο κλιματολόγων που κάνουν γεώτρηση στον Αρκτικό Κύκλο για παγοκολόνες πάνω στις οποίες βρίσκονται χαραγμένα patterns που φέρουν πληροφορίες για το βαθύ ιστορικό κλιματικών αλλαγών του πλανήτη. Η ιστορία είναι διαθέσιμη στα αγγλικά και στα φινλανδικά. Για τη δημιουργία του, συνεργάστηκε με τη Βιβλιοθήκη Τυφλών Ιίρις στο Ελσίνκι και έκανε τα πρώτα τεστ με επισκέπτες και προσωπικό του ιδρύματος. «Δούλεψα αρχικά με την πρόεδρο του ιδρύματος κ. Μάρκουλα. Της πήγα τις πρώτες πλάκες που είχα φτιάξει. Τις διάβασε και μου έκανε κάποιες προτάσεις για το βάθος της χάραξης και την επιλογή του υλικού» αναφέρει.
Το έργο συνοδεύεται από 6 ξύλινους πίνακες υπομνημάτων, χαραγμένους με λέιζερ, που βοηθούν τον αναγνώστη να εξοικειωθεί με το ρεπερτόριο των ανάγλυφων σχημάτων, πριν ξεκινήσει να διαβάζει την ιστορία. Τα 210 σχήματα που απαρτίζουν αυτό το λεξικό χαμηλής ευκρίνειας χωρίζονται σε κατηγορίες και συμβολίζουν συγκεκριμένα στοιχεία της ιστορίας. Υπάρχουν 28 σχήματα για χαρακτήρες, 11 σχήματα για τοποθεσίες, 47 για αντικείμενα, 35 για διαφορετικές δράσεις, 69 για συναισθήματα και τις ενδιάμεσες αποχρώσεις τους, καθώς και σχήματα για τρόπους προσφώνησης των κειμένων και άλλους αφηγηματικούς μηχανισμούς, γνωστούς στους αναγνώστες των κόμικς.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ilan Manouach ασχολείται με τα κόμικς. Η δουλειά του, που εκδίδεται κυρίως στις Βρυξέλλες, αφορά συχνά πειραματισμό πάνω σε υπάρχοντα έργα. Ερευνά τρόπους πρόκλησης του αναγνωστικού κοινού μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα αντίληψης της Ένατης Τέχνης, προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα. Εδώ, στην Ελλάδα, βρίσκεται πίσω από την Inkpress, που μεταφράζει αμερικανικά κόμικς στα ελληνικά, και τον Τοποβόρο, έναν μικρό εκδοτικό οίκο που περιορίζει γεωγραφικά την παραγωγή και την πώληση των βιβλίων στη γειτονιά των Εξαρχείων.
To Arctic Circle είναι χαραγμένο πάνω σε 57 ξύλινες πλάκες διαστάσεων 35×50 εκ., 6 πλάκες υπομνημάτων και χρησιμοποιεί ένα σύνολο από 6.000 patterns. Ζυγίζει γύρω στα 95 κιλά. Παρουσιάστηκε πρώτη φορά από τη γλωσσολόγο Νάντια Παρασκευούδη στο Διεθνές Συμπόσιο των Visual Linguistics στο Ανόβερο και για το 2015 και 2016 ετοιμάζονται εκθέσεις σε Γαλλία, Βέλγιο, ΗΠΑ, Ινδία, Αγγλία και Ιαπωνία. Το έργο χαράχτηκε και κόπηκε από τους Γιάννη και Βαγγέλη Δημαρά στην Production – Xάραξη προϊόντων και υλικών διακόσμησης. O σχεδιασμός των patterns έγινε από τον Αντώνη Καλαγάτση.
www.shapereader.org
https://www.facebook.com/ilan.manouach
Πηγή: www.lifo.gr