Τα επόμενα βήματα προς την περαιτέρω χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων θα πρέπει να πραγματοποιηθούν το συντομότερο δυνατόν, επισημαίνεται στον οδικό χάρτη για τη χαλάρωση και τελικά την άρση των capital controls, ο οποίος δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Ωστόσο, επισημαίνεται πως τα βήματα αυτά θα πρέπει να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης και προσεκτικής στρατηγικής, που θα βασίζεται σε προϋποθέσεις, ώστε να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική και μακροοικονομική σταθερότητα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.

Ο οδικός χάρτης, όπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο, έχει σκοπό να περιγράψει αυτήν τη στρατηγική και προβλέπει ότι η περαιτέρω χαλάρωση θα τελεί υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

– Βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει αμφίδρομα στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος.

– Βελτίωση του κλίματος στις αγορές και στο καταθετικό κοινό, αντανακλώμενη μεταξύ άλλων και στην αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα. (Δεδομένου ότι η χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων συμβάλλει με τη σειρά της στη βελτίωση του οικονομικού κλίματος, πρόκειται και εδώ για αμφίδρομη σχέση).

– Συνεχής πρόοδος όσον αφορά την υλοποίηση του προγράμματος προσαρμογής.

– Σταδιακή αποκατάσταση της πρόσβασης των ελληνικών τραπεζών και του ελληνικού δημοσίου στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

– Προσεκτική παρακολούθηση και ανάλυση της ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών κατά τη διαδικασία της χαλάρωσης των περιορισμών, καθώς και της ικανότητάς τους να αντεπεξέρχονται σε ενδεχόμενη μεταβλητότητα της ρευστότητάς τους κατά τη διαδικασία αυτή.

Η εκπλήρωση αυτών προϋποθέσεων, κατά τη διαδικασία άρσης των περιορισμών στην ανάληψη μετρητών και στη μεταφορά κεφαλαίων, θα μετριάσει τους εγγενείς κινδύνους και θα διασφαλίσει τη χρηματοπιστωτική και οικονομική σταθερότητα, αναφέρεται στο κείμενο του οδικού χάρτη και σημειώνεται:

«Η ενισχυμένη ρευστότητα των τραπεζών είναι σημαντική για τα περαιτέρω βήματα χαλάρωσης. Η πρόοδος στην υλοποίηση της στρατηγικής και των σχεδίων δράσης των τραπεζών για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, η συνεχής συμμόρφωσή τους προς τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, η διεύρυνση των διαθέσιμων εξασφαλίσεων και η μόνιμη βελτίωση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητάς τους, θα επιτρέψουν στις τράπεζες να βελτιώσουν την πρόσβασή τους στις αγορές και να επεκτείνουν την παροχή πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία, συμβάλλοντας έτσι στη διαδικασία χαλάρωσης».

Τα επόμενα βήματα χαλάρωσης θα επικεντρώνονται, όπως επισημαίνεται, κυρίως στη σταδιακή άρση της απαγόρευσης ανοίγματος λογαριασμών από φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις και στη χαλάρωση των προϋποθέσεων για τη δημιουργία νέου κωδικού πελάτη (customer ID).

Επίσης, στον πυλώνα που αφορά τη μεταφορά κεφαλαίων στο εξωτερικό, θα είναι το τελευταίο σκέλος των περιορισμών που θα αρθεί, δεδομένου ότι η χαλάρωσή του συνδέεται στενά με την αποκατάσταση της πρόσβασης της χώρας στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Επιπροσθέτως, προκειμένου να πραγματοποιηθούν τα βήματα χαλάρωσης, περιγράφονται τα ακόλουθα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται:

– Πρώτον, οι μεταβολές του πλαισίου θα πρέπει να είναι άρτια σχεδιασμένες, ώστε η χαλάρωση των περιορισμών να γίνει με τρόπο που να βελτιώνει τη λειτουργία της οικονομίας, χωρίς να υπονομεύεται η αποτελεσματικότητα των περιορισμών, που θα παραμένουν σε ισχύ ως προς τη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

– Δεύτερον, οι μεταβολές θα πρέπει να γίνουν: (α) σταδιακά και προσεκτικά, προκειμένου να αποφευχθούν οπισθοδρομήσεις και (β) βάσει συγκεκριμένων προϋποθέσεων και όχι προκαθορισμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να μπορούν να αξιολογηθούν επαρκώς οι επιδράσεις των προηγούμενων μέτρων χαλάρωσης και οι συνθήκες που επικρατούν στο μεσοδιάστημα.

– Τρίτον, οι μεταβολές θα πρέπει να πραγματοποιούνται στη βάση συναίνεσης, λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους, όπως η κοινωνική δικαιοσύνη και ο ηθικός κίνδυνος, με σκοπό την προστασία της εμπιστοσύνης και την υποστήριξη της στρατηγικής για την άρση των περιορισμών.

– Τέταρτον, ο αντίκτυπος των μεταβολών του πλαισίου στην οικονομία θα πρέπει να αξιολογείται προσεκτικά. Σκοπός των μεταβολών θα πρέπει να είναι η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, η προώθηση της επιχειρηματικότητας, η διευκόλυνση νέων επενδύσεων, περιλαμβανομένων των ξένων επενδύσεων, και η στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης.

– Πέμπτον, οι μεταβολές θα πρέπει να περιορίζουν τη γραφειοκρατία και το σχετικό με αυτή κόστος στον αναγκαίο βαθμό.

– Έκτον, η συμμόρφωση με τους εναπομένοντες περιορισμούς, τόσο εκ μέρους των τραπεζών όσο και από πλευράς των συναλλασσόμενων, πρέπει να παρακολουθείται στενά, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους.

Εν κατακλείδι, το πλαίσιο των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων γίνεται σταδιακά χαλαρότερο και οι ελληνικές αρχές, σε διαβούλευση με τους θεσμούς, καταβάλλουν προσπάθειες να καταργήσουν τους περιορισμούς το συντομότερο δυνατόν, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.