Όλα τα προηγούμενα χρόνια, το να κατέχει κανείς αμάξι, το να έχει δικό του σπίτι ήταν ένδειξη καλής οικονομικής κατάστασης, μία σαφής διαφοροποίηση της κατώτερης μεσαίας από την ανώτερη μεσοαστική τάξη. Όμως, με την πάροδο των χρόνων, με την επέλαση της οικονομικής κρίσης απ’ άκρη σ’ άκρη της Ευρώπης, οι νέοι φαίνεται πως αντιμετωπίζουν διαφορετικά, σχεδόν με περιφρόνηση, όσα οι παλιότεροι θεωρούσαν ως “δείγματα πλουτισμού” και ευζωίας.

Δεν είναι πια το ιδιόκτητο σπίτι και το αμάξι οι προτεραιότητες των ανθρώπων ηλικίας 30-35 ετών σύμφωνα με έρευνες, που αποδεικνύουν ότι όλο και λιγότεροι επιλέγουν να αποκτήσουν δικό τους σπίτι – τρελαίνοντας την αγορά του real estate – και αυτοκίνητο, προτιμώντας απλώς να νοικιάσουν και κυρίως να διατηρούν την ευελιξία και την επιλογή να εγκαταλείψουν την έδρα ή το όχημα, μόλις βρουν κάτι καλύτερο ή τη στιγμή που δεν θέλουν πια να μείνουν κάπου και θέλουν να μετακινηθούν αλλού.

Στις ΗΠΑ αυτή τη γενιά την αποκαλούν “γενιά των ενοικιαστών” και την περιγράφουν ως την πιο συνειδητοποιημένη πρακτική γενιά, που αφού αφομοίωσε τα κελεύσματα του ξέφρενου πλούτου και του καπιταλισμού, τώρα θέλει απλώς να κάνει το δικό της, με τα ελάχιστα δυνατά χρήματα. Όπως σημειώνεται σε σχετικό άρθρο του “The Atlantic”, δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση που έχει εκπαιδεύσει τους εκπροσώπους αυτής της γενιές σ’ αυτές τις συμπεριφορές, αλλά κάτι περισσότερο: η πραγματικά επαναστατική ματιά με την οποία αξιολογείται και αντιμετωπίζεται η επιτυχία. Για τους σημερινούς 35άρηδες σπίτι και αυτοκίνητο δεν είναι ούτε κριτήριο ούτε απόδειξη επιτυχίας.

Οι 35άρηδες ιεραρχούν αλλιώς το τι είναι “επιτυχία” και τι όχι. Οι περισσότεροι από αυτούς βίωσαν την οικονομική κατρακύλα των γονιών τους, τους είδαν να χάνουν τα σπίτια και τα υπάρχοντα τους σε πλειστηριασμούς και πλέον γνωρίζουν ότι αυτά είναι εφήμερα πλούτη, που εύκολα μπορεί να τα πάρει η τράπεζα, οι τοκογλύφοι, η κακή συγκυρία γενικώς.

Οι κοινωνιολόγοι αποδίδουν αυτή τη στροφή ακριβώς στο ότι αυτή η γενιά υπέφερε όσο καμία προηγούμενη από τις συνέπειες της πανευρωπαϊκής οικονομικής αστάθειας. Γι’ αυτό και πρόκειται για γενιά που τρέμει τα δάνεια και τις μακροχρόνιες διαδικασίες εξόφλησης τους. Ακόμη και έτσι, όμως, αυτός δεν είναι ο σοβαρότερος λόγος που ωθεί σ’ αυτές τις αντιλήψεις. Η αλλαγή του μοντέλου σκέψης έχει να κάνει και με την αλλαγή του αξιακού κώδικα της σύγχρονης ζωής. Οι 35άρηδες ιεραρχούν αλλιώς το τι είναι “επιτυχία” και τι όχι. Οι περισσότεροι από αυτούς βίωσαν την οικονομική κατρακύλα των γονιών τους, τους είδαν να χάνουν τα σπίτια και τα υπάρχοντα τους σε πλειστηριασμούς και πλέον γνωρίζουν ότι αυτά είναι εφήμερα πλούτη, που εύκολα μπορεί να τα πάρει η τράπεζα, οι τοκογλύφοι, η κακή συγκυρία γενικώς.

Όπως υποστηρίζει στο ίδιο άρθρο ο James Hamblin, η νέα φιλοσοφία λέει ότι οι επιτυχημένοι άνθρωποι δεν αγοράζουν – νοικιάζουν. Δεν ενδιαφέρονται πια για την ασφάλεια και τη σταθερότητα, γιατί έμαθαν ότι δεν υπάρχει. Ενδιαφέρονται για πιο ευέλικτες φόρμες διαβίωσης και για καθημερινότητες που εξασφαλίζουν έστω και μικρή οικονομική και γεωγραφική ανεξαρτησία.

Ως δεύτερος λόγος στην αλλαγή τρόπου σκέψης, αναφέρεται το μειωμένο πλέον ενδιαφέρον για υλικά αγαθά. Ναι, υπάρχει ενθουσιασμός για το τελευταίο μοντέλο του iPhone, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως και αγορά. Ναι, σε ποιον δεν αρέσουν τα γρήγορα και ακριβά αμάξια, αλλά γιατί να αγοράσεις, αν μπορείς να μετακινηθείς με τις συγκοινωνίες ή ακόμη και με ταξί; Ναι, είναι ωραίο να έχεις το δικό σου σπίτι, αλλά τα 40 χρόνια αποπληρωμής του δανείου φαντάζουν πλέον βουνό. Όσο για τα ρούχα, τα παπούτσια, την οικοσκευή; Η γενιά αυτή προτιμά τα φθηνά. Όσα της είναι χρήσιμα και όσα δεν φοβάται να χάσει (από μία διάρρηξη, από μία ατυχία, από οτιδήποτε). Σύμφωνα με το Forbes, πρόκειται για μία γενιά που αλλάζει δουλειά κάθε 3 χρόνια, οπότε είναι απολύτως λογικός ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τη ζωή.

Τρίτος λόγος; Σύμφωνα με τον Hamblin, “μέσα στην προηγούμενη δεκαετία, βάσει και έρευνας που εκπονήθηκε από ομάδα ψυχολόγων, οι 35άρηδες θεωρούσαν απείρως πιο σημαντικό το να επενδύουν τα χρήματα τους σε εμπειρίες – ταξίδια, σπουδές, επαγγελματικά πρότζεκτς – παρά σε αντικείμενα. Ήταν κάτι που τους έκανε απείρως πιο ευτυχείς από το να αγοράσουν ένα άμαξι”, γράφει.

Από αυτή την αιτιολόγηση προκύπτει και ο τέταρτος λόγος, για τους οποίους  οι σημερινοί 35άρηδες σχεδόν περιφρονούν τον υλικό πλούτο: το να προτιμά κανείς τις εμπειρίες, από τα αντικείμενα, του εξασφαλίζει ευρύ κύκλο γνωριμιών, νέους φίλους, νέες επαφές. Σε αυτό βοηθούν και τα social media και ακριβώς αυτού του είδους η διάδραση κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους και πραγματικά πλήρεις. “Είναι σαφές από τα πράγματα για τα οποία ενδιαφέρεται αυτή η γενιά. Δεν δίνει δεκάρα για το πώς απέκτησε κάποιος ένα ακριβό αντικείμενο, αλλά θα τον ακούσει με προσοχή, αν έχει να αφηγηθεί κάτι συναρπαστικό από ένα ταξίδι του ή ένα σαββατοκύριακο που πέρασε επισκεπτόμενος ένα σπουδαίο μνημείο ή παρακολουθώντας ένα πολυσυζητημένο θεατρικό”, γράφει ο Hamblin. Όπως γράφει, ακόμη και μία κακή εμπειρία, μπορεί να γίνει μια ωραία ιστορία. Ένα σκάρτο αντικείμενο, τι μπορεί να γίνει;

Και φυσικά, υπάρχει πάντα κι ο φόβος της απώλειας. Ο 5ος λόγος αυτής της μεταστροφής είναι ότι το να αγοράζουμε ακριβά πράγματα, μας χαρίζει στιγμιαία χαρά, αλλά κυρίως μας κάνει να τρέμουμε ότι θα τα χάσουμε. Τα ταξίδια – που δεν έκαναν οι γονείς μας, αποταμιεύοντας χρήματα για ένα σπίτι, η εξόφληση του οποίου ακόμη τους ταλαιπωρεί -, τις εμπειρίες, τη συμμετοχή σε πρότζεκτς, συνέδρια και κινήσεις που μπορεί να είναι και κερδοφόρες, δεν μπορεί να (μας) τις κλέψει κανείς.  Δεν είναι αμάξι που μπορεί να γρατζουνήσει κάποιος το καπό, δεν είναι πανάκριβο ρολόι, που κάποιος αετονύχης μπορεί να μας αφαιρέσει στον δρόμο.

Για το τέλος, ίσως, καταγράφεται από το άρθρο, ο σπουδαιότερος λόγος για τον οποίο η νέα γενιά αντιμετωπίζει τον πλούτο σαν βαρίδι: η συνεχής υποτίμηση των υλικών αγαθών, τα τεχνολογικά άλματα που μέρα τη μέρα γεννούν νέα μοντέλα (κινητών, tablets, H/Y) έχει πείσει τη γενιά των 35+ ότι δεν χρειάζεται να ξοδέψει μια περιουσία για ένα gudget, που σε λίγο θα θεωρείται ξεπερασμένο. Αρκούν τα βασικά, για να κάνουμε τη δουλειά μας. Όλα τα υπόλοιπα εκτός από χαμένο χρήμα είναι και χαμένος χρόνος – κι αυτό είναι το βασικό περιουσιακό στοιχείο, μιας γενιάς που επαναπροσδιορίζει τις πραγματικές αξίες στη ζωή.

Πηγή: http://www.lifo.gr/ (Με στοιχεία από το The Atlantic)

  social media, οικονομική κρίση, ψυχολογία