Ημερίδα με θέμα: «Θεσμικό Πλαίσιο & Προστασία Παραδοσιακών Οικισμών»

Η αναστήλωση  του  10% των διατηρητέων που  υπάρχουν στο  Ντολτσό και του  10%  των διατηρητέων στο   Απόζαρι προτείνεται  στη μελέτη που παρουσιάστηκε στην  ημερίδα με θέμα:  «θεσμικό πλαίσιο  και προστασία των παραδοσιακών οικισμών», η οποία πραγματοποιήθηκε το  Σάββατο   16 Μαΐου στο  αρχοντικό  Βέργου.

Η  εκδήλωση που  διοργάνωσαν η Ελληνική  Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και το Συμβούλιο  Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς , σε συνεργασία με τον Δήμο Καστοριάς και τη χορηγία του ιδρύματος  Λεβέντη, έγινε στο πλαίσιο  της ένταξης  των περιοχών Ντολτσό και Απόζαρι στο πρόγραμμα των επτά μνημείων  που  βρίσκονται  σε κίνδυνο   της EuropaNostra.

Στόχος, όπως ανέφερε ο αντιδήμαρχος  Πολιτισμού –Παιδείας-Προγραμματισμού       Ανάδειξης Παλιάς Πόλης –Εξυγίανσης Λίμνης  Λεωνίδας Παπαδημητρίου ήταν : « να  δούμε τι προβλήματα υπάρχουν κυρίως στην  χορήγηση άδειας για την ανακαίνιση ενός διατηρητέου  γιατί υπάρχουν τρομερές κωλυσιεργίες κυρίως από την Αρχαιολογική υπηρεσία. Προσπαθούμε με συνεργασία να  βρούμε τρόπους να δημιουργήσουμε και σ την Καστοριά ένα τοπικό συμβούλιο το οποίο θα αναλαμβάνει τέτοιες ευθύνες. Είναι πολύ  δύσκολο».

«Το πώς  κτίζεις  σε έναν παραδοσιακό οικισμό είναι ένα μείζον θέμα.Για το  χάλι αυτό που υπάρχει δεν είναι υπεύθυνοι μόνο οι  αρχιτέκτονες αλλά και το ίδιο το κράτος. Η νομοθεσία  του κράτους, τι προτείνει το  κράτος και  τι  γίνεται, πώς γίνεται η  χορήγηση των αδειών. Σήμερα θα κάνουμε  μια  ημερίδα με αυτά τα  θέματα, δηλαδή κυρίως τα οικονομικά και τα νομικά θέματα που απασχολούν τους κατοίκους που  έχουν τέτοια σπίτια και θέλουν  να τα διατηρήσουν». Δήλωσε ο  πρόεδρος συμβουλίου αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παύλος Κρεμέζης.

«Η σημερινή ημερίδα είναι ένας πολύ σημαντικός σταθμός στην όλη  διαδικασία. Όπως γνωρίζετε,  πριν ενάμισι χρόνο  ήρθαμε  εδώ σε μια πρώτη ανιχνευτική προσπάθεια μετά από πρόταση του πρώην ευρωβουλευτή Κρίτωνα Αρσένη ο οποίος είχε πει ότι κάτι πρέπει να  γίνει, γιατί η Καστοριά  έχει  φτάσει  στο σημείο της μη επιστροφής.

Υπήρξε μεγάλος ενθουσιασμός  στην Καστοριά να προχωρήσουμε να κάνουμε κάτι. Με πάρα πολύ καλή δουλειά που έγινε και από  δω και από την εταιρεία καταφέραμε να υποβάλλουμε την πρόταση μέσα σε ένα μήνα.Η Καστοριά ήρθε  δεύτερη.

Τι σημαίνει μια τέτοια απόφαση; Σημαίνει ότι  χρηματοδοτείται από τη μια από τις  δυο συνεργαζόμενες τράπεζες η οποία είναι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων . Σε αυτή την περίπτωση από την  Τράπεζα Επενδύσεων του συμβουλίου της Ευρώπης  χρηματοδοτείται η μελέτη  η οποία και  υλοποίησε το μέλος του  επιστημονικού  συμβουλίου της  EuropaNostra,  PedroPoncedeLeonHernadez.

Τώρα η σκυτάλη παραδίδεται στους Καστοριανούς και στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας  για να μπορέσει να προχωρήσει   η όλη διαδικασία.

Αυτή τη  στιγμή τα δυο άμεσα απαιτούμενα από την τοπική κοινωνία είναι:  να γίνουν μελέτες  από πλευράς του  Δήμου Καστοριάς και η Περιφέρεια  Δυτικής Μακεδονίας,  να υποβάλει την πρόταση στο πρόγραμμα ΣΕΣ.

Αυτά τα δυο πράγματα μπορούν και πρέπει να γίνουν, αλλά δεν είναι πλέον στο δικό μας χέρι. Μέχρι εδώ η Καστοριά και η Περιφέρεια  Δυτικής Μακεδονίας δεν ήταν ανάγκη να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ. Αυτά τα κάναμε γιατί ήταν μια αξιόλογη πρόταση την οποία  υιοθέτησε  η EuropaNostra.

Είναι  δουλειά των Καστοριανών να  γίνει η πόλη.  Δε λέω να χάσει αυτά που έχει, ούτε τη γούνα ούτε τίποτα. Να γίνει μια τουριστική πόλη, όχι με την έννοια του  φθηνού τουρισμού, αλλά με την έννοια ενός περιπατητικού τουρισμού  πολιτισμικού και ποιοτικού. Αυτός πρέπει να είναι ο στόχος.  Αυτό σημαίνει  ζωή για την πόλη». Τόνισε ο  αντιπρόεδρος της  EuropaNostra και ιδρυτής της  Ελληνικής Εταιρείας  Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Κώστας Καρράς.

«Η ιστορία της Ελληνικής Εταιρείας στην Αθήνα και της  EuropaNostra,έχει  ξεκινήσει πριν από  χρόνια. Σήμερα γίνεται η τρίτη συνάντηση στην Καστοριά  και καταβάλλεται  προσπάθεια όχι απλώς να συντηρηθεί ένα παλιό κομμάτι της πόλης  που έχει  σχέση με τα αρχοντικά και τις εκκλησίες, αλλά να μπει η Καστοριά ουσιαστικά  στην προθήκη της  Ευρώπης, σαν πολιτιστικό κέντρο. Μας ενδιαφέρει ο πολιτισμός  γιατί υπάρχει από παλιά  δεν εξαγοράζεται, ούτε πουλιέται αλλά  χρησιμοποιείται από τις γενιές που έρχονται για το καλό του τόπου.

Η άποψή μου είναι ότι  βάζοντας την Καστοριά σε αυτή την προθήκη, όλοι θα  βγούμε κερδισμένοι». Ανέφερε το μέλος  της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού  Βασίλης Τσεμάνης.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας το μέλος του επιστημονικού  συμβουλίου της EuropaNostra, αρχιτέκτονας  ειδικός στην αποκατάσταση  μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς PedroPoncedeLeonHernadez, παρουσίασε τις προτάσεις  του  για την Καστοριά.

Πρότεινε μεταξύ άλλων, την αξιοποίηση του  10% των διατηρητέων κτισμάτων  στο Ντολτσό και του  10% των διατηρητέων στο Απόζαρι μέσα στα επόμενα  χρόνια  οι οποίες θα έχουν ως κέντρο μια εκκλησία.

«Η  όλη προσπάθεια είναι να ενισχυθεί η υποδομή σε αυτές τις περιοχές. Πρέπει και οι  ιδιοκτήτες να πεισθούν ότι πρέπει να ανακαινισθούν αυτά τα σπίτια και να κατοικηθούν αυτά, κάτω από  ανθρώπινες συνθήκες. Να υποστηριχθεί το αποχετευτικό σύστημα και να  προστατευθεί το κτίριο.

Οι    δυο περιοχές Ντολτσό και Απόζαρι θα   έχουν  ως κέντρο μια εκκλησία. Η μια είναι του  Αγίου  Γεωργίου και η άλλη είναι του  Αγίου  Παντελεήμονα με τους  Αγίους Αναργύρους.

Θα πρέπει  επίσης το κράτος να  απλουστεύσει τη  διαδικασία  χορήγησης αδειών για την αναπαλαίωση των   διατηρητέων κτιρίων αλλά και  να μειώσει τη  φορολογία για όσους    ζουν σε  αυτά». Ανέφερε μεταξύ άλλων ο  PedroPoncedeLeonHernadez.
Κατά τη  διάρκεια της ημερίδας έγινε εκτενής αναφορά στις  γραφειοκρατικές  δυσκολίες που αντιμετωπίζουν  όσοι επιθυμήσουν να προχωρήσουν στην ανακαίνιση ενός  διατηρητέου κτιρίου.

Στο πνεύμα αυτό κινήθηκε και η εισήγηση του  πολιτικού μηχανικού Σιδέρη Σμαρόπουλου ο οποίος  ανακαίνισε  ένα αρχοντικό  στην πλατεία Ντολτσό προκειμένου να το αξιοποιήσει  ως ξενοδοχείο.

«Πρόκειται  για  ένα  διατηρητέο κτίριο  ιδιοκτησίας της Μητροπόλεως Καστοριάς   για το οποίο  το 2006  ξεκίνησα εγώ τις διαδικασίες αξιοποίησής του και αντιμετώπισα όλα αυτά που αντιμετωπίζουν όλοι όσοι  διαθέτουν ένα  διατηρητέο κτίριο.

Αντιμετωπίζει κανείς  μια πολυνομία,επίσης  το ότι  δεν υπάρχει κωδικοποίηση της νομοθεσίας και κατά συνέπεια μια πάρα πολύ μεγάλη καθυστέρηση , όπως και το πρόβλημα των αποστάσεων.

Οι υπηρεσίες οι οποίες  εκδίδουν τις άδειες βρίσκονται μακριά από την Καστοριά, με συνέπεια η παραμικρή λεπτομέρεια που πρέπει να  διορθωθεί να σημαίνει πολύ μεγάλο κόστος σε χρόνο και σε  χρήμα». Είπε ο κ. Σμαρόπουλος.

Μεταξύ των εισηγητών ήταν και ο δήμαρχος Χίου Μανώλης  Βουρνούς ο οποίος  αναφέρθηκε  στον   σημαντικό ρόλο που  παίζει για τη  λειτουργία της τοπικής κοινωνίας  η ύπαρξη ενός παραδοσιακού οικισμού, αλλά  και στον τρόπο με τον οποίο  ο  παραδοσιακός οικισμός επηρεάζει τη λειτουργία της  τοπικής κοινωνίας και  με τη σειρά της  η τοπική κοινωνία επηρεάζει τον παραδοσιακό οικισμό .

« Δεν θα πρέπει να βλέπουμε τους παραδοσιακούς οικισμούς όπως παραδοσιακά  βλεπόταν  ως θέμα προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς αυτής καθαυτής ,  αλλά θα πρέπει να τους  βλέπουμε  ως μια ολότητα που αποτελείται από τα κτιριακά κελύφη και το κυριότερο από την κοινωνία που μένει μέσα σε αυτή, με τα προβλήματα της καθαριότητας, της  υγείας, της παιδείας , της  συγκοινωνίας και της καθημερινής  ζωής . Εάν   δεν λυθούν αυτά, δεν μπορούμε να μιλάμε  για μια ολοκληρωμένη προστασία παραδοσιακών οικισμών». Σημείωσε ο  Δήμαρχος Χίου.

Μετά το πέρας των εισηγήσεων ακολούθησε συζήτηση  στρογγυλής τραπέζης.

Χαιρετισμό απηύθυναν  στην εκδήλωση ο εκπρόσωπος τύπου της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς π. Νικόλαος Γιαννουσάς εκ μέρους του μητροπολίτη Καστοριάς  Σεραφείμ, ο δήμαρχος Καστοριάς Ανέστης Αγγελής , ο πρόεδρος της  Εταιρείας Τουρισμού Δυτικής Μακεδονίας –περιφερειακός σύμβουλος Καστοριάς Παναγιώτης Κώττας και  ο πρόεδρος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς Παύλος Κρεμέζης.

Ελένη  Ψωμαδάκη

Φωνή Καστοριάς